Onderzoekslijnen MS Centrum Onderzoekslijnen MS Centrum

MS Centrum wil multiple sclerose begrijpen

Zenuwen raken beschadigd en verdwijnen bij MS. MS wordt veelal gezien als een ziekte van het immuunsysteem dat zich tegen het brein keert (auto-immuniteit). Echter, steeds meer wetenschappers denken dat er in zenuwcellen iets mis is wat het immuunsysteem ontregelt. Wat gaat er mis in de zenuwen?

Netwerkziekte

Met huidige technieken begrijpen we de symptomen van MS onvoldoende. Daarom onderzoeken wij MS vanuit een netwerkperspectief. De hersengebieden bij mensen met MS praten anders met elkaar dan bij mensen zonder MS. Welk effect heeft dat op het functioneren en hoe kunnen we zorgen dat de veranderde communicatie geen klachten geeft bij het bewegen en de cognitie?

Het ontstaan van nieuwe laesies voorkomen

Bij het ontstaan van een laesie (beschadiging van hersenweefsel) zijn verschillende cellen betrokken. Als we weten welke cellen op welke wijze een rol spelen in het ontstaan van een laesie, kunnen we behandelingen ontwikkelen die het ontstaan van een laesie voorkomen om zo de ziekte te stoppen. Het onderzoek richt zich op:

  1. bloed-hersenbarrière; hoe ontstaat de schade aan de bloed-hersenbarrière? Kunnen we betere medicatie ontwikkelen die ingrijpt op dit proces en zo schade voorkomen?
  2. Schade door ontstekingscellen; de ontstekingscellen richten schade aan in het hersenweefsel. De ontstekingscellen, waar wij al veel onderzoek naar hebben gedaan, zijn macrofagen. De macrofaag eet letterlijk de myeline, de beschermende laag om zenuwbanen, op. Naast deze ontstekingsbevorderende macrofagen zijn er ook ontstekingsremmende macrofagen. Hoe kunnen we ontstekingsremmende macrofagen stimuleren? We doen ook onderzoeken naar andere ontstekingscellen, de B-cellen. Er zijn een aantal medicijnen voor MS die zorgen voor minder B-cellen en deze medicijnen lijken zeer effectief in het verminderen van schubs en wellicht ook zelfs bij het verminderen van de progressie. Voor dit onderzoek gebruiken we onder andere de CyTOF techniek.
  3. Schade door zuurstofradicalen; ontstekingscellen produceren stoffen, waaronder zuurstofradicalen, die het hersenweefsel beschadigen. Hoe komt het dat cellen overmatig zuurstofradicalen produceren en hoe kunnen we de effecten van antioxidanten inzetten? Bij mensen met MS werken de energiecentrales (de mitochondriën) in de zenuwcellen niet goed. Hierdoor worden er meer zuurstofradicalen geproduceerd. Er zijn ook meer mitochondriën in de zenuwen. Heeft stimulatie van de antioxidantsystemen een gunstig effect op het verloop van de ziekte?

Rol van hersencellen bij schade

  1. Microglia; in de witte stof van de hersenen van mensen met MS zijn er al veranderingen in microglia waarneembaar voordat cellen uit het bloed het hersenweefsel binnendringen. Wat is de rol van deze ‘geactiveerde’ microglia bij het ontstaan van nieuwe laesies? In de grijze stof bevindt zich minder myeline dan in de witte stof, maar grijze stof bevat wel bijna alle hersencellen. Opmerkelijk is dat laesies in de grijze stof weinig ontsteking laten zien, in tegenstelling tot laesies in de witte stof waar juist veel ontstekingsactiviteit te zien is. Welke rol spelen microglia bij de afbraak van myeline?
  2. Astrocyten; in laesies zwellen astrocyten op en worden reactieve astrocyten. Tot nu toe werd aangenomen dat deze cellen in hun reactieve toestand laesievorming verergeren. Maar ze zijn ook in staat om beschermende stoffen, zoals antioxidanten, te produceren. Hoe kunnen we de reactieve status gebruiken om de zenuwcellen te beschermen?

MS Centrum wil MS beter begrijpen. Begrijpen is een van de twee onderzoekslijnen van het MS Centrum. Lees ook over de andere onderzoekslijn: Behandelen.