Wetenschappelijk onderzoek naar genderidentiteitsontwikkeling

Het onderzoek in de lijn genderidentiteitsontwikkeling richt zich op het beter begrijpen van genderdysforie.

De focus ligt op factoren die mogelijk een rol spelen bij de ontwikkeling van genderdysforie, de ontwikkeling van genderidentiteit van kindertijd tot in het volwassen leven (Steensma et al., 2013), en of bepaalde ontwikkelpaden andere zorg behoeven. Gedurende het gehele traject en na afloop van de behandeling worden hiervoor data verzameld (Kreukels et al., 2012; de Vries et al., 2014).

Neurobiologische achtergrond

Met behulp van hersendata wordt er bekeken of personen met genderdysforie meer gelijkenis vertonen op hersenmaten (zoals activatie tijdens een taak of verbindingen tussen verschillende hersengebieden) met personen met wie zijn hun genderidentiteit delen dan met personen met wie zij hun toegewezen geslacht bij geboorte delen (Nota et al., 2017; Burke et al., 2014; Kreukels & Guillamon, 2016). Ook wordt

er onderzocht of genetische factoren van invloed zijn op de ontwikkeling van genderidentiteit (Polderman et al., 2017).

Psychoseksuele ontwikkeling

De psychoseksuele ontwikkeling van kinderen met genderdysforie wordt eveneens onder de loep genomen. Zijn er factoren die voorspellen hoe de genderdysfore gevoelens zich ontwikkelen? Blijven de gevoelens aanwezig, neemt het toe of veranderen ze in de loop van de tijd? (Steensma et al., 2013). Wat is de beste manier om kinderen en ouders te begeleiden richting de adolescentie en volwassenheid? Spelen opvoedingsstijlen en persoonlijkheidskenmerken een rol? Hoe zit het met non-binaire genderidentiteitsontwikkeling?

Zorgevaluatie

In het kader van zorgevaluatie wordt er onderzoek gedaan naar factoren die van belang zijn voor uitkomsten van de behandeling op het gebied van keuzes maken op jonge leeftijd, kwaliteit van leven, psychologisch en seksueel functioneren (Kreukels et al., 2012, de Vries et al., 2014, van de Grift et al., 2017). Het maken van keuzes op jonge leeftijd en fertiliteit zijn ook onderwerp van onderzoek. Met deze kennis kan het zorgaanbod verbeterd worden. KZcG heeft een voortrekkersrol in de wereld gespeeld door puberteitsremmers als medische interventie voor transgender jongeren te introduceren; de zogenaamde ‘Dutch Approach’ (de Vries et al., 2011). Verbetering van psychisch functioneren is een belangrijk doel van deze aanpak. Autisme spectrum problemen worden relatief vaak gezien en vormen een specifiek onderzoeksonderwerp (de Vries 2010, van der Miesen 2016).

 Samenwerkingsverbanden

European Network for the Investigation of Gender Incongruence, mental health part: samenwerking tussen klinieken in Amsterdam, Gent, Hamburg, and Oslo

Enigma transgender persons, samenwerking tussen onderzoeksgroepen die hersendata hebben verzameld in transpersonen

Dsd-LIFE consortium: consortium van 14 klinieken in Europa die zorg verlenen aan personen met een variatie in de geslachtsontwikkeling, EU-subsidie FP7 Health

• WHO-ICD 11 field trial GI: samenwerking met klinieken in Gent en Nottingham om ICD-11 criteria voor genderincongruentie te onderzoeken (Beek et al., 2017, Beek et al., 2016), financiering door ministeries VWS, BZ en OCW

Beeldbepalende publicaties

• Kreukels, B.P.C., Köhler, B., Nordenström, A., Roehle, R., Thyen, U., Bouvattier, C., de Vries, A.L.C., Cohen-Kettenis, P.T., (2018) Gender Dysphoria and Gender Change in Disorders of Sex Development/ Intersex Conditions: Results from the dsd-LIFE Study. Journal of Sexual Medicine, 37:777-785.

• Polderman, TJC, Kreukels, BPC, Irwig, MS, Beach, L, Chan, Y-M Derks, EM, Esteva, I, Ehrenfeld, J,Den Heijer, M, Posthuma, D, Raynor, L, Tishelman, A, Davis, LK, on behalf of the International Gender Diversity Genomics Consortium. (2018) The biological contributions to gender identity and gender diversity: bringing data to the table. Behavior Genetics,48:95-108.

• Nota, N.M., Kreukels, B.P.C., den Heijer, M., Veltman, D.J., Cohen-Kettenis, P.T., Burke, S.M., Bakker, J. (2017). Brain functional connectivity patterns in children and adolescents with gender dysphoria: Sex atypical or not? Psychoneuroendocrinology, 86:187-195.

• Beek, T.F. , Cohen-Kettenis, P.T., Bouman, W.P., de Vries, A.L.C., Steensma, T.D., Witcomb, G.L., Arcelus, J., Richards, C., de Cuypere, G., Kreukels, B.P.C. (2017). Gender Incongruence of Childhood: Clinical Utility and Stakeholder agreement with the World Health Organization’s proposed ICD-11 criteria. PLOS One. 12.

• Beek, T.F., Cohen-Kettenis, P.T., Bouman, W.P., de Vries, A.L.C., Steensma, T.D., Witcomb, G.L., Arcelus, J,, Richards, C., Elaut, E., Kreukels, B.P.C. (2016).Gender Incongruence of Adolescence and Adulthood: Acceptability and clinical utility of the World Health Organization’s proposed ICD-11 criteria. PLOS One. 11.

• Zucker, K.J., Lawrence, A.A., Kreukels, B.P.C. (2016). Gender Dysphoria in Adults. Annual Review of Clinical Psychology. 12: 217-47.

• Kreukels, B.P.C. & Guillamon, A. (2016). Neuroimaging studies in people with gender incongruence. International Review of Psychiatry. 28: 120-8.

• de Vries AL, McGuire JK, Steensma TD, Wagenaar EC, Doreleijers TA, Cohen-Kettenis PT. (2014). Young adult psychological outcome after puberty suppression and gender reassignment. Pediatrics. 134:696-704.

• Steensma, T.D., McGuire, J.K., Kreukels, B.P.C., Beekman, A.J., Cohen-Kettenis, P.T. (2014). Factors Associated with Desistence and Persistence of Childhood Gender Dysphoria: A Quantitative Follow-up Study. Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry, 52:582-590.

• Steensma, T.D., Kreukels, B.P.C., de Vries, A.L.C., Cohen-Kettenis, P.T. (2013).Gender identity development in adolescence. Hormones & Behavior; 64: 288-297.

• Kreukels, B.P.C., Haraldsen, I.R., De Cuypere, G., Richter-Appelt, H., Gijs, L., Cohen-Kettenis, P.T. (2012) A European Network for the Investigation of Gender Incongruence: The ENIGI initiative. European Psychiatry, 27: 445-450. 

• Kreukels, B.P.C., Cohen-Kettenis, P.T. (2011). Puberty suppression in gender identity disorder: the Amsterdam experience. Nature Reviews Endocrinology, 7:466-72.

• de Vries, A.L.C., Cohen-Kettenis, P.T. (2012) Clinical management of gender dysphoria in children and adolescents: the Dutch approach. Journal of Homosexuality. 59:301-20.

• de Vries, A.L., Noens I.L., Cohen-Kettenis P.T., Berckelaer-Onnes I.A., Doreleijers T.A. (2010) Autism Spectrum Disorders in Gender Dysphoric Children and Adolescents. Journal of Autism and Developmental Disorders. 40:930-6.