FindMyApps haalbaarheidsstudie
Samenvatting
Uit eerder onderzoek is gebleken dat ‘hand-held touchscreen’ apparaten, zoals tablets, mensen met dementie kunnen ondersteunen bij het managen van hun dagelijks leven en het ondernemen van zinvolle activiteiten. Mensen met dementie hebben wel ondersteuning nodig bij het leren gebruiken van een aanraakscherm en bij het vinden van apps die aansluiten bij hun persoonlijke behoeften, wensen en mogelijkheden. In dit kleinschalige exploratieve onderzoek werd een nieuw ontwikkelde tablet-interventie onderzocht, genaamd FindMyApps. FindMyApps bestaat uit a) een keuzehulpmiddel om personen met dementie te helpen bij het vinden van bruikbare apps voor zelfmanagement en zinvolle activiteiten en b) een training in de principes van de ‘foutloos leren’-methode voor mantelzorgers om hun naaste met dementie te helpen bij het leren gebruiken van de tablet en het keuzehulpmiddel.
Kwalitatieve resultaten geven aan dat de FindMyApps-interventie de potentie heeft om zelfmanagementvaardigheden en betrokkenheid bij zinvolle activiteiten van mensen met dementie positief te beïnvloeden. Er worden suggesties gedaan om de FindMyApps-interventie te verbeteren en aanbevelingen gedaan voor toekomstig effectonderzoek.
Doel
Onderzoeken van de haalbaarheid en potentiële impact van FindMyApps (FMA) bij mensen met dementie en hun mantelzorgers.
Methode
Een verkennende pilot randomized controlled trial met een mixed-methods design. Twintig personen met lichte dementie en mantelzorgers werden willekeurig toegewezen aan de FindMyApps-groep (n = 10) die gebruik maakte van de FindMyApps-training en het keuzehulpmiddel, of een controleconditie die alleen een tablet kreeg en een training in het gebruik ervan (n = 10). Nadat mantelzorgers de ‘foutloos leren’-training hadden ontvangen, konden de paren in de experimentele groep gedurende drie maanden gebruik maken van FindMyApps. Voor en na de interventie werden standaard vragenlijsten afgenomen bij de persoon met dementie over zelfmanagement, ervaren autonomie, deelname aan betekenisvolle activiteiten en kwaliteit van leven, en bij de mantelzorger over gevoel van competentie, positieve zorgervaringen en kwaliteit van leven. Na de interventie werden tevens semigestructureerde interviews afgenomen om inzicht te krijgen in de bruikbaarheid en gebruiksvriendelijkheid van de interventie en eventuele problemen bij de implementatie.
Resultaten
Over het algemeen waren mantelzorgers positief over de training die zij hadden ontvangen, en de personen met dementie vonden de steun die zij hadden ontvangen van mantelzorgers voldoende en behulpzaam. Het FindMyApps keuzehulpmiddel werd door de meerderheid van de deelnemers als nuttig en gemakkelijk in het gebruik ervaren. Personen met dementie waren doorgaans in staat om FindMyApps te leren toepassen door het vaak te gebruiken, hoewel zij regelmatig steun van mantelzorgers nodig hadden (bijv. bij het downloaden van nieuwe apps). Personen met dementie vonden via het instrument verschillende apps op de domeinen van zelfmanagement en zinvolle activiteiten, die ze regelmatig gebruikten. De training werd goed beoordeeld door de mantelzorgers, en de ‘foutloos leren’-methode werd als behulpzaam ervaren om de persoon met dementie het gebruik van de tablet aan te leren.
Op geen van de uitkomstmaten werden statistisch significante verschillen gevonden tussen FindMyApps gebruikers en gewone tablet gebruikers.
Contact
Dr. Yvonne Kerkhof, onderzoeker Saxion: y.j.f.kerkhof@saxion.nl
Prof.dr. Rose-Marie Dröes, projectleider VUmc: rm.droes@amsterdamumc.nl
Publicaties
Kerkhof, Yvonne. Kohl, Gianna. Veijer, Melanie. Mangaracina, Floriana. Bergsma, Ad. Graff, Maud & Dröes, Rose-Marie. (2022). Randomised controlled feasibility study of FindMyApps: First evaluation of a tablet-based intervention to promote self-management and meaningful activities in people with mild dementia. Disability and Rehabilitation: Assistive Technology. Jan;17(1):85-99.
Kerkhof, Y.J.F Digital support for self-management and meaningful activities of people with mild dementia; Development, implementation and feasibility of a person-centred touch-screen intervention. Academisch proefschrift, Vrije Universiteit, Amsterdam, 2021. Download het proefschrift.
Ad Bergsma en Yvonne Kerkhof Vernieuw jezelf met FindMyApps; een nieuwe ondersteuningsmethode bij beginnende dementia. Denkbeeld; tijdschrift voor psychogeriatrie, 2019 (1):12-14
Samenwerkingspartners
Amsterdam UMC, locatie VUmc, Saxion Hogeschool, Radboud UMC, Combiwel Buurtwerk, EU medianet
Financiering
Saxion Hogeschool, VU medisch centrum, Stichting tot Steun VCVGZ.