Praktijk Zorg en welzijn
Producten voor praktijkverbetering en –innovatie
Hieronder vindt u producten voor praktijkverbetering en innovatie, zoals handleidingen, factsheets, draaiboeken en informatieve video’s voortkomend uit onderzoeksprojecten van de Academische Werkplaats Hulp bij dementie na de diagnose.
Factsheets
Factsheet Exergaming voor mensen met dementie: beweeg je mee?
Adviezen ter bevordering van succesvolle implementatie. Amsterdam UMC, locatie VU medisch centrum, afdeling Psychiatrie, 2019. Download de factsheet.
Impact van FindMyApps: Verbetering sociale gezondheid van mensen met beginnende
dementie en de zorgervaring van mantelzorgers
Voor professionals, mantelzorgers en mensen met dementie hebben we de belangrijkste bevindingen met betrekken tot de implementatie, de effectiviteit en kosteneffectiviteit van FindMyApps in een brochure samengevat. Download de brochure.
Factsheet FindMyApps helpt Mensen met Dementie Plezierige en Zinvolle Apps te vinden en te gebruiken op een Tablet
Amsterdam UMC, locatie VUmc, afdeling Psychiatrie, 2020.
Deze factsheet, die is bedoeld voor mensen met dementie, mantelzorgers, professionals en anderen die bij hen betrokken zijn, geeft informatie over wat het FindMyApps programma inhoudt, voor wie het bedoeld is, hoe het succesvol kan worden ingezet en wat de eerste ervaringen zijn van gebruikers. Download de factsheet
Draaiboeken
Draaiboek Ontmoetingscentra voor mensen met dementie en hun mantelzorgers - update mei 2024
Dit draaiboek is bedoeld voor mensen die een ontmoetingscentrum willen opzetten voor mensen met dementie en hun mantelzorgers. Elke lokale situatie is natuurlijk anders. Maar op basis van succes- en faalfactoren die bij de al bestaande ontmoetingscentra zijn geïnventariseerd, is goed aangegeven welke stappen in elk geval genomen moeten worden om met succes een ontmoetingscentrum te starten en draaiende te houden. En natuurlijk welke valkuilen het best vermeden kunnen worden. In het draaiboek wordt ook de achterliggende visie van de Ontmoetingscentra uiteengezet en zijn vele praktische voorbeeldformulieren opgenomen bedoeld voor alle ontwikkelfasen van het Ontmoetingscentrum.
Dit draaiboek biedt informatie en handvatten die nodig zijn om de drie nieuwe interventies van het programma Ontmoetingscentra 3.0 - DemenTalent vrijwilligerswerk, Dementelcoach telefonische coaching en de STAR online training voor mantelzorgers - in te voeren bij bestaande Ontmoetingscentra. Stapsgewijs komen drie fasen van de invoering aan bod: de voorbereiding, invoering en continuering.
Online Introductiecursus Implementatie van Ontmoetingscentra voor mensen met dementie en hun mantelzorgers.
Deze cursus is bedoeld voor professionals die in hun eigen buurt of regio een Ontmoetingscentrum willen opzetten. De online cursus volgt het Draaiboek Ontmoetingscentra.
Klik op ondertstaande links op naar de cursusmodules te gaan.
Video 1: Introductie https://youtu.be/fwKRCYcPGnY
Video 2: Introductie deel 2 https://youtu.be/9mu5Ni560wA
Video 3: Meerwaarde https://youtu.be/gca9m53x3VE
Video 4: Voorbereidingsfase https://youtu.be/ka-AwH3HH3w
Video 5: Startfase https://youtu.be/tPT7bIG4O5A
Video 6: Startfase deel 2 https://youtu.be/VHKdZ3LQ-Bo
Video 7: Continueringsfase https://youtu.be/lm9pxeRSpSU
Youtube kanaal Ontmoetingscentra 3.0
Hier zijn videofilms te vinden over het individueel gerichte Ontmoetingscentra 3.0 programmamet voorbeelden van DemenTalent vrijwillgerswerk, Dementelcoach en de STAR online cursus.
Handleidingen methodiek
Amsterdam UMC, locatie VU medisch centrum, afdeling Psychiatrie, 2021.
Film & video
FindMyApps –video
Deze korte videofilm legt uit wat het FindMyApps-programma inhoudt en hoe het gebruik van de tablet en apps kan bijdragen om dagelijkse taken te blijven uitvoeren, sociaal betrokken te blijven en betekenisvolle activiteiten te doen.
Vakartikelen
Hendriks, C., Van Santen, J., Dröes, R.M., Boverhof, M, Meiland, F.J. Op de fiets door de Italiaanse heuvels; exergaming laat mensen met dementie bewegen en genieten. Denkbeeld; tijdschrift voor psychogeriatrie, 2021, 33(1):34-37.
Innovatiekring Dementie (2019). Nieuw: Ontmoetingscentra3.0 met individueel ondersteuningsprogramma. Redactioneel artikel op website Innovatiekring Dementie 18-6-2019
Ad Bergsma en Yvonne Kerkhof Vernieuw jezelf met FindMyApps; een nieuwe ondersteuningsmethode bij beginnende dementia. Denkbeeld; tijdschrift voor psychogeriatrie, 2019, 31(1):12-14.
Botden, M.Genieten en plezier maken helpt bij dementie.Ledenmagazine van ActiVite, september 2020.
Boersma, P., Van Weert, J.C.M., Van Meijel, B., & Dröes, R.M. (2018). Theatraal communiceren in de zorg. De effectiviteit van de Veder Contact Methode. Denkbeeld; tijdschrift voor psychogeriatrie 2018, 30(2): 32-34.
Ervaringen uit de praktijk met innovaties
Lees hier over de ervaringen die mensen met dementie, mantelzorgers en professionals hebben met innovaties die zijn onderzocht binnen de Academische Werkplaats Hulp bij dementie na de diagnose.
FindMyApps
"Ja, ik denk dat het [mijn leven] is veranderd. Het is niet heel erg veranderd, maar ik denk wel dat het je verandert. Je weet meer, je hoort meer, je ziet meer en je sociale omgeving is anders. Als ik kijk naar mijn zus, haar wereld is heel klein. Een tablet kan je wereld veel groter maken!"
Persoon met dementie, uit: Factsheet FindMyApps (2020)
"Ik vind het een leuke ervaring als ik zie hoe mijn man zich hiermee kan vermaken, dus dat vind ik wel heel prettig dat hij wat te doen heeft (…). Ik merk toch dat mijn man passief wordt, dus dan is dit toch wel een leuke invulling, zeg maar, van zijn dag."
https://www.youtube.com/watch?v=2Z-TfJ2Skc8
Video waarin mantelzorger Ingrid Verhoeven vertelt over de voordelen die FindMyApps haar partner en haar biedt.
Gekend in het verpleeghuis
"Altijd leuke gesprekken. Ik voel me gehoord."
Persoon met dementie; uit interviews procesevaluatie
"Ik denk dat ze het heel goed deed… Ik was erg verrast door de reactie van mijn moeder."
Mantelzorger; uit interviews procesevaluatie
"Het [de fotoscope app] is een heel interessante app om te gebruiken om bewoners beter te leren kennen."
Zorgverlener fotoactiviteit; uit interviews procesevaluatie
Ontmoetingscentra
“Mijn vader heeft het altijd over zijn ‘cluppie’ als hij praat over het Ontmoetingscentrum. Hij beschouwt de andere deelnemers en begeleiding als zijn vrienden.”
Mantelzorger; uit: Draaiboek Ontmoetingscentra voor mensen met dementie en hun mantelzorgers (2014)
"Ik kom alleen vandaag een dagje mee met m’n vader. Normaal doe ik dat niet. Maar ik ga vaak wel naar de informatiebijeenkomsten. Naar de gespreksgroepen ga ik vrijwel altijd. Je leert van elkaar kleine oplossingen voor grote problemen.”
Mantelzorger; uit: Draaiboek Ontmoetingscentra voor mensen met dementie en hun mantelzorgers (2014)
Ontmoetingscentra 3.0
‘Ik ben eruit, ik kan andere mensen helpen. Vind het fantastisch. Als ik daar ben voel ik me 100%"
Vrijwilliger DemenTalent; uit: Draaiboek Ontmoetingscentra 3.0 (2019)
‘Net als die ene meneer, die gaat nu ondertussen op twee basisscholen voorlezen in de kleuterklas. Op de scholen is dat supergoed ontvangen. Dat was vanaf het begin een erg goede match.’
Leidinggevende Ontmoetingscentrum; uit: Draaiboek Ontmoetingscentra 3.0 (2019)
‘DemenTalent heeft ons een ander perspectief gegeven, we denken meer vanuit mogelijkheden.’
Programmacoördinator OC
https://youtu.be/lgT-rAv3xMQ
Video DemenTalent Werken in de keuken, over Peter Voogel die als vrijwilliger werkt in de keuken van Amsterdams Ontmoetingscentrum de Pijp.
Dementelcoach
Toen mijn man nog leefde, voerde ik gesprekken met een coach. Dat vond ik verrukkelijk. Met haar kon ik alles bespreken. Je hebt het ook nodig dat iemand je gelooft. Anderen maakten vaak niet mee dat mijn man zo boos kon zijn en vreemd kon doen. Je vertelt weinig aan je omgeving en de gekke dingen al helemaal niet.
Mantelzorger; uit: Draaiboek Ontmoetingscentra 3.0 (2019)
‘Soms is het haar allemaal teveel en zit ze er flink doorheen. Andere keren gaat het juist heel goed met haar. Gaande de tijd is er veel ten goede veranderd voor haar en ze klinkt ook veel sterker. Vooral dit veranderingsproces is wat me bijblijft.’
Dementelcoach; uit: Draaiboek Ontmoetingscentra 3.0 (2019)
STAR Online
‘De STAR-cursus werkte heel goed voor mij. Je krijgt er nieuwe informatie en tips, maar het bevestigde me ook wel dat ik een heleboel al goed deed. En dat vergroot je zelfvertrouwen. Ik heb er veel aan gehad.’
Mantelzorger van persoon met dementie; uit: Draaiboek Ontmoetingscentra 3.0 (2019)
‘Ik heb in de praktijk gemerkt dat mensen heel graag de cursus volgen, omdat je je eigen tijd kan kiezen. Je hoeft niet ergens naartoe, maar je kiest zelf het moment op de dag dat jij meer kennis wilt vergaren over dementie.’
Contactpersoon STAR e-Learning Ontmoetingscentrum; uit: Draaiboek Ontmoetingscentra 3.0 (2019)
Exergaming
“Ik zie echt een lach op zijn gezicht. Het is heel goed te zien dat hij ervan geniet. Hij had vandaag ook meer dan een half uur gefietst. Toen zijn partner hem op kwam halen moesten we hem echt vragen om te stoppen. Hij bleef maar fietsen, omdat hij de route zo leuk vond.”
Kunstzinnig therapeut dagbesteding; uit Hendriks et al. Op de fiets door de Italiaanse heuvels, Denkbeeld, 2021 (1):34-37
Informatiedesk en Helpdesk
Zoekt u effectieve psychosociale behandelingen bij dementie of heeft u vragen over Ontmoetingscentra? Dan kunt terecht bij de digitale Informatiedesk EZBD of Helpdesk Ontmoetingscentra
Informatiedesk Effectieve Zorg en behandeling bij dementia
Er wordt veel onderzoek gedaan naar behandelmethoden bij dementie. De digitale Informatiedesk Effectieve zorg & behandeling bij dementie verspreidt de opgedane kennis uit dit onderzoek onder diegenen die hier in hun dagelijks leven of werk profijt van kunnen hebben, zoals mensen met dementie, mantelzorgers, zorgprofessionals, zorg- en welzijnsinstellingen en beleidsmakers.
De website biedt een uitgebreid overzicht van effectieve psychosociale behandelingen bij dementie. De methoden zijn geordend naar het soort hulp dat zij bieden, zoals hulp bij het omgaan met beperkingen en behoud van een positief zelfbeeld, en bij wie effect is aangetoond (bijv. mensen met dementie in de thuissituatie of in een zorginstelling). Indien methoden op meerdere fronten of bij meerdere doelgroepen effectief zijn gebleken, zijn ze onder verschillende categorieën terug te vinden.
Van elke behandeling zijn de meest relevante onderzoeksgegevens in factsheets samengevat voor wat betreft de doelgroep, de inhoud van de interventie, en het aangetoonde effect. Ook is vermeld of er hulpmiddelen beschikbaar zijn die de invoering van de behandeling kunnen vergemakkelijken, zoals een brochure, draaiboek of film.
Helpdesk Ontmoetingscentra
De helpdesk Ontmoetingscentra biedt zorg- en welzijnsinstellingen die een ontmoetingscentrum willen opstarten hiertoe informatie en advies. Startende centra kunnen op aanvraag worden geadviseerd door consulenten, deelnemen aan cursussen voor nieuwe personeelsleden, en lid worden van de Landelijke Werkgroep Ontmoetingscentra (LWO). De helpdesk brengt enkele malen per jaar een nieuwsbrief uit.
De helpdesk ontmoetingscentra is bereikbaar via de website Ontmoetingscentradementie.nl.