Onderzoeken Onderzoeken

FindMyApps - Evaluatie van effectiviteit en kosteneffectiviteit

Samenvatting

FindMyApps ondersteunt mensen met Mild Cognitive Impairment (MCI) of lichte dementie, en hun mantelzorgers, bij het vinden van bruikbare apps voor de tablet ter bevordering van zelfmanagement en sociale participatie. Het FindMyApps programma bestaat uit de FindMyApps app met keuze-tool + training in het gebruik ervan. Het programma is na een conceptuele en ontwikkelfase (2016-2018) met toekomstige gebruikers (participatory designing) meermaals getest in kleinschalige haalbaarheidstudies.

Dit definitieve evaluatieonderzoek onderzocht de effectiviteit en de kosteneffectiviteit van FindMyApps. Door middel van een procesevaluatie werd ook inzicht verkregen in de ervaringen van gebruikers en ten slotte werd een implementatiepakket en business model ontwikkeld.

Doel

  • Het onderzoeken van de effectiviteit en kosteneffectiviteit van FindMyApps voor wat betreft bevorderen van de zelfredzaamheid en deelname aan sociale en andere betekenisvolle activiteiten van mensen met MCI of lichte dementie, gevoelens van belasting en gevoel van competentie van hun mantelzorgers, en beider kwaliteit van leven.
  • het onderzoeken van de bruikbaarheid van de geselecteerde apps in de database van FindMyApps ter ondersteuning van zelfmanagement en sociale participatie
  • het ontwikkelen van een implementatiepakket en businessmodel voor de implementatie van FindMyApps.

Methode

Gerandomiseerde trial waarin 75 gebruikers van de tablet met FindMyApps en hun mantelzorgers gedurende drie maanden zijn vergeleken met 75 gebruikers van de tablet zonder FindMyApps en hun mantelzorgers. Beiden groepen ontvingen training in het gebruik van de tablet. Metingen vonden bij aanvang, tussentijds en na drie maanden plaats. Daarnaast is een procesevaluatie gedaan en een economische evaluatie. Op basis van de resultaten en onderzoek onder stakeholders zijn een implementatiepakket en businessmodel ontwikkeld.

Resultaten

In totaal werden 150 mensen met MCI/lichte dementie en hun mantelzorger geïncludeerd (FindMyApps n=76, controle n=74), waarvan bij 64 in elke groep ook post-test gegevens werden verzameld (uitvalpercentage 15%).

Mensen die FindMyApps gebruikten downloadden meer apps dan mensen die de tablet zonder FindMyApps gebruikten. De meest gedownloade apps hadden betrekking op ontspanningsactiviteiten, sportieve activiteiten of sociale activiteiten (bv. spelletjes, apps voor sporten, wandelen of fietsen, etc.). De meeste mensen hadden plezier in het gebruik van de tablet, maar degenen die FindMyApps hadden gebruikt waren het meest enthousiast. Voor sommigen bleef het, zelfs na herhaaldelijk oefenen, moeilijk om de tablet te gebruiken. Deze mensen vonden het ook minder leuk.

Op groepsniveau was voor mensen met MCI of lichte dementie het gebruik van FindMyApps, na drie maanden, niet significant effectiever voor wat betreft bevordering van zelfredzaamheid en/of deelname aan sociale en andere betekenisvolle activiteiten dan gewoon tabletgebruik. In beide groepen zagen we een vergelijkbare kleine toename in deelname aan sociale activiteiten tussen pre- en post-test. Wel bleken mensen met MCI (vergeleken met lichte dementie) en mensen met apathie (gebrek aan motivatie en emotionele expressie) die FindMyApps hadden gebruikt op sommige vlakken betere uitkomsten te ervaren (meer gevoel van erbij te horen/verbondenheid en positieve emoties, twee belangrijke aspecten van kwaliteit van leven) dan degenen die een tablet zonder FindMyApps hadden gebruikt. Voor mantelzorgers had het gebruik van FindMyApps op groepsniveau een significant voordeel, namelijk meer gevoel van competentie: zij voelden zich vergeleken met mantelzorgers van tabletgebruikers zonder FindMyApps beter in staat de zorg op zich te nemen.

De kosten voor het ontvangen van gezondheidszorg en sociale zorg waren iets lager voor zowel mensen met MCI en lichte dementie als voor mantelzorgers die FindMyApps gebruikten in vergelijking met gebruikers van de tablet zonder FindMyApps. FindMyApps is dus zeer waarschijnlijk kosteneffectief in vergelijking met gewoon tabletgebruik, meer specifiek voor het ondersteunen van het competentiegevoel van mantelzorgers.

Conclusie

FindMyApps gebruikers zijn enthousiaster over het gebruik van de tablet. Zowel gewoon tabletgebruik als met FindMyApps bevordert de sociale participatie van mensen met MCI of lichte dementie. Hoewel er geen aanwijzingen zijn dat het gebruik van FindMyApps na drie maanden voor mensen met MCI of dementie in het algemeen effectiever is in het bevorderen van de zelfredzaamheid en deelname aan sociale en andere activiteiten, zijn er wel subgroepen (MCI, mensen met apathie) die meer baat blijken te hebben bij het gebruik van FindMyApps. Bovendien voelen mantelzorgers die FindMyApps gebruiken zich beter in staat de zorg op zich te nemen. Ook lijkt FindMyApps kosteneffectiever te zijn dan gewoon tabletgebruik.

Contact

David Neal, promovendus: d.n.neal@amsterdamumc.nl
Prof.dr. Rose-Marie Dröes, projectleider:rm.droes@amsterdamumc.nl
Website: https://findmyapps.onderzoek.io

Publicaties

Download hier de brochure met samenvatting van de resultaten van dit onderzoek.

Neal DP, Ettema TP, Zwan MD et al. FindMyApps compared with usual tablet use to promote social health of community-dwelling people with mild dementia and their informal caregivers: a randomised controlled trial. eClinicalMedicine, 2023. 63. https://doi.org/10.1016/j.eclinm.2023.102169

Neal D, Kuiper L, Pistone D, et al. FindMyApps eHealth intervention improves quality, not quantity, of home tablet use by people with dementia. Front Med 2023, 10. https://doi.org/10.3389/fmed.2023.1152077

Neal, D.P., Kerkhof, Y.J.F., Ettema, T.P. et al. Evaluation of FindMyApps: protocol for a randomized controlled trial of the effectiveness and cost-effectiveness of a tablet-based intervention to improve self-management and social participation of community-dwelling people with mild dementia, compared to usual tablet use. BMC Geriatr 21, 138 (2021). https://doi.org/10.1186/s12877-021-02038-8

Vindt hier meer artikelen over de ontwikkeling van FindMyApps en de pilot studies.

Samenwerkingspartners

Amsterdam UMC, locatie VUmc, afdeling Psychiatrie, Alzheimercentrum Amsterdam, Centrum voor Ouderengeneeskunde Amsterdam (COGA); Saxion Hogeschool, EUmedianet, Radboudumc; UMC Groningen; Activite (Leiden e.o.), Zorggroep Reinalda (Haarlem), Landelijke Werkgroep Ontmoetingscentra, De Zorggroep (Noord- en Midden-Limburg)

Financiering

Het FindMyApps project maakte deel uit van het DISTINCT Innovative Training Network dat werd gesubsidieerd door het Marie Sklodowska-Curie Innovative Training Networks programme (MSC-ITN) binnen het Europese Commissie Horizon 2020 programma. Overige financiering: VUmc, Stichting Hofje Codde & van Beresteyn, Bavostichting, Stichting tot Steun VCVGZ.

FindMyApps

Evaluatie van effectiviteit en kosteneffectiviteit