Geneeskundestudenten opleiden

Faculteit der Geneeskunde Vrije Uiversiteit leidt jaarlijks 2.284 studenten op tot basisarts

Abel Thijs is een internist die veel doet voor het geneeskundeonderwijs bij de Faculteit der Geneeskunde Vrije Universiteit. Behalve als docent werkt hij achter de schermen als curriculum-ontwerper, semestercoördinator, cursuscoördinator en coschapcoördinator. Hippocrates had al oog voor het 'doorgeven' van de geneeskunst. In de oorspronkelijk aan hem toegeschreven eed, werd al opgeroepen aandacht te besteden aan je opvolgers. En ook ik vind dat onderdeel van mijn werk."

"Werk in de directe patiëntenzorg is veelal en op talloze manieren te combineren met overdragen van het vak. Je kunt een patiënt meenemen naar de collegezaal. Je maakt van de collegezaal dan even een 'spreekkamer'. Ook de spreekkamer kan een geschikte plek zijn voor het onderwijs aan één of twee studenten: zo maak je van de spreekkamer even een kleine collegezaal", aldus Abel.

Bedside teaching
Eén van de vele onderwijsvormen is bedside teaching. "Dan ga je met een groepje studenten, liefst niet meer dan vijf, naar in het ziekenhuis opgenomen patiënten toe. Je legt dingen uit en je vraagt de studenten bijvoorbeeld om een handeling te demonstreren. 'Laat maar eens zien hoe je naar de longen hebt geluisterd', of 'Laat maar zien hoe je een kniepeesreflex opwekt'. Zo kun je als docent direct feedback geven op het gedemonstreerde handelen van de student, en ze wijzen op details die bij lichamelijk onderzoek aan het licht komen."

Studenten vinden het waardevol
Het zijn vooral masterstudenten in opleiding tot arts die les krijgen aan het bed. "Studenten vinden bedside teaching in de regel heel waardevol. 'Je bent hier om iets te halen; je bent hier om iets te leren', en zo voelen de studenten dat ook." Abel ervaart een spanning tussen enerzijds deze waardevolle demonstratie, en anderzijds het feit dat de patiënt zich door een zestal ogenparen ziet aangestaard. "Die spanning is niet helemaal oplosbaar: aandacht voor het verhaal van de patiënt en respect voor communicatiestijl en tempo horen ook bij de bedside teachingmomenten: Bedside Manners."

Andere onderwijsvormen
Geneeskundestudenten krijgen de leerstof gedurende de zes jaar die de studie duurt op verschillende manieren aangeboden. Er is intervisie, klein-groepsonderwijs, leren met een tutor, ondersteuning door een mentor. En er zijn hoorcolleges, studiegroepen en ontmoetingen met experts. "Je kunt zeggen dat we ontzettend veel verschillende werkvormen gebruiken, waarin soms overlap in studiestof is: verschillende werkvormen sluiten aan bij de verschillende studeervaardigheden en leerstijlen van studenten. De één is gefascineerd door een theoretische uiteenzetting, de ander leert het van een animatie, maar uiteindelijk is voor de meesten toch de patiënt zelf het indrukwekkendst."

Studenten motiveren
"Als docent heb je tenminste twee doelen. Je wilt studenten iets leren - je rol daarin moet je trouwens niet overschatten - en je wilt ze motiveren om verder te gaan. Dus je zegt: 'Kijk eens hoe leuk dit is! Die ader zit daar en ook daar. Zoek dat nu maar eens uit. En vertel mij het dan ook, dan heb ik ook wat geleerd.'"

Wat motiveert een docent?
"Doceren is een dankbaar vak: jonge mensen begeleiden die gemotiveerd zijn hun talenten aan de geneeskunde te geven, is een voorrecht. De groei die mensen tijdens hun studie doormaken van dichtbij beleven tot aan de eindstreep is fascinerend. Zo hebben we laatst met vier collega's aan elf mensen hun artsenbul uitgereikt: stuk voor stuk mensen aan wie ik de fakkel graag overdraag."