(Neuro-)endocriene tumoren

Een overzicht van enkele endocriene en neuro-endocriene tumoren.

Bijniertumoren

Tumoren in de bijnier kunnen hormonen maken en goedaardig of kwaadaardig zijn. Voorbeelden van bijniertumoren die hormonen maken zijn een feochromocytoom of bijniertumoren die de ziekte van Conn of het syndroom van Cushing veroorzaken. Vaak is daarom eerst een aantal onderzoeken door een hormoonspecialist, de endocrinoloog, nodig. Als bijniertumoren geen hormonen maken en geen tekenen van kwaadaardigheid vertonen is een behandeling meestal niet nodig. Als dit wel zo is, kan een operatie noodzakelijk zijn en soms een aanvullende behandeling met medicatie.

Bijschildkliertumoren

Tumoren van de bijschildklieren zijn meestal goedaardig maar maken wel bijschildklierhormoon, waardoor mensen allerlei klachten kunnen krijgen zoals misselijkheid, vermoeidheid, nierstenen en botbreuken. De behandeling is meestal een operatie.

Erfelijke endocriene tumoren

Endocriene tumoren kunnen erfelijk zijn en in families voorkomen. Binnen ACcENT en in Amsterdam UMC is uitgebreide ervaring met deze erfelijke syndromen zoals erfelijk paraganglioom, MEN syndromen en VHL.

Neuro-endocriene tumoren (NET)

Neuro-endocriene tumoren (NET) onstaan uit ontspoorde cellen van het neuro-endocriene systeem. Dit systeem bestaat uit cellen die hormonen produceren. Cellen in de alvleesklier bijvoorbeeld, maken na een maaltijd het hormoon insuline aan om de lever en de spieren te vertellen dat ze glucose (bloedsuiker) moeten opslaan. Sommige cellen blijven echter die hormonen maken omdat het tumorcellen zijn geworden en dat dat kan tot uiteenlopende vaak vage klachten leiden die met alles behalve met een NET worden geassocieerd: opvliegers, diarree, benauwdheid, misselijkheid, duizeligheid en (buik)pijn.

NET komen in 1 tot 5 op de 100.000 mensen voor. De naam hangt samen met de plek waar ze ontstaan. Het meest komen ze voor in het maag-darmkanaal, de alvleesklier en de longen.

Het vergt veel expertise om te bepalen of een behandeling nodig is en waaruit deze dan zou moeten bestaan. Zelfs bij hetzelfde soort tumor kan het behandelbeleid verschillen.

Schildklierkanker en goedaardige schildkliertumoren

Schildklierkanker kan in vier verschillende vormen voorkomen: De papillaire en folliculaire typen schildklierkanker worden meestal met een operatie en radioactief jodium behandeld. Voor medullaire schildklierkanker is een goede operatie het belangrijkst. Anaplastische schildklierkanker is een agressieve vorm van schildklierkanker en kan met een operatie, bestraling of chemotherapie worden behandeld. Als schildklierkanker is uitgezaaid en niet met radioactief jodium kan worden behandeld, zijn er gerichte oncologische behandelingen.

Ook goedaardige tumoren van de schildklier kunnen klachten veroorzaken, bijvoorbeeld slikklachten. Deze goedaardige tumoren worden behandeld met een operatie, radiofrequente ablatiebehandeling of radioactief jodium kunnen.