Vernieuwde cursus Voortplantingsgeneeskunde

Sinds het voorjaar van 2020 biedt VUmc Academie een geheel herziene cursus Voortplantingsgeneeskunde voor verpleegkundigen. Waarom was herziening nodig? Wat is er anders dan voorheen? We vroegen het Claudia Kruider, senior verpleegkundige IVF-poli in het Amsterdam UMC en Angelique Bremer-Cornet, opleider bij VUmc Academie, beiden lid van de scholingscommissie die zich bezighield – en houdt – met de didactische en inhoudelijke vormgeving.

“Het belangrijkste verschil”, begint Claudia, “is dat de cursus nu beter aansluit bij de praktijk van de verpleegkundigen. Voorheen gingen de lessen bijvoorbeeld veel dieper in op de medische kant. Nu bieden we wél de benodigde medische basiskennis, maar veel meer toegespitst op het werk van de verpleegkundigen.” “Aan de hand van de input vanaf de werkvloer hebben we heel goed gekeken naar welke kennis een verpleegkundige nu écht nodig heeft op de werkvloer”, vult Angelique aan. “En”, zegt Claudia, “er is nu ook veel meer aandacht voor sociaal-psychische aspecten en ethische en morele dilemma’s.” Onderwerpen waar verpleegkundigen binnen de Voortplantingsgeneeskunde door onder andere alle technologische, medische en maatschappelijke ontwikkelingen mee te maken krijgen.

Goed onderbouwd je mening kunnen geven
De cursus is verspreid over vier dagdelen waarop steeds één thema centraal staat. Op dag één komen Anatomie, Fysiologie en Pathologie aan bod, op dag twee Onderzoek en op dag drie Behandelingen. De laatste dag is gericht op professionalisering. Dan staan onder meer ethische en morele kwesties centraal. Daarnaast is er aandacht voor communicatieve vaardigheden, bijvoorbeeld voor het voeren van gesprekken met ouderparen. Uitgangspunt van die professionalisering is vooral dat verpleegkundigen steviger in hun schoenen staan. Angelique: “Er is zoveel mogelijk tegenwoordig en de wet- en regelgeving verandert voortdurend. Maar soms wringt het met je eigen normen en waarden. Het is daarom niet alleen belangrijk dat je weet wát er allemaal kan en mag, maar ook dat je bijvoorbeeld de cijfers en feiten kent over het waaróm. Zo kun je beter je eigen mening vormen. Je bent beter onderlegd en kunt bijvoorbeeld vragen van patiënten – en die zijn er veel! – juister beantwoorden en verwijzen naar goede, betrouwbare informatie.”

Moreel beraad
“Daarbij is het belangrijk dat je ethische en morele kwesties kritisch en vanuit verschillende oogpunten bekijkt”, gaat Claudia verder. “Op die manier kun je weloverwogen je mening vormen over beslissingen die worden genomen in het behandelteam en durf je die mening ook te geven. Het is zo fijn als je weet hoe je dit goed doet. Dat maakt je eigen werk veel aangenamer." Om hiermee te oefenen bestaat lesdag vier onder andere uit een moreel beraad, waarin deelnemers met elkaar in gesprek gaan. Claudia: “Zo’n moreel beraad gebruiken we ook in de praktijk en is een perfect instrument om ethische en morele dilemma’s met elkaar in een veilige setting te bespreken.”

Naast de inhoudelijke aanpassingen onderging de opleiding ook een methodische metamorfose. Angelique: “Voorheen was er vooral sprake van klassikaal onderwijs en veel ‘zenden’. Ook dat moest anders.” In plaats van luisteren naar de docent, gaan deelnemers nu vooral actief aan de slag. Eerst door middel van zelfstudie en vervolgens in gezamenlijke sessies. “In die sessies gaan we dieper in op de materie, maar maken we vooral de vertaalslag naar de praktijk. Onder andere door eigen casuïstiek te behandelen. Waar lopen de deelnemers tegenaan? Wat vinden zij lastig? Tijdens de sessies kunnen deelnemers dus ook hun ervaringen en kennis met elkaar delen.”

"Veel meer toegespitst op het werk van de verpleegkundige"

Met en van elkaar leren met TBL
Gekozen is voor de werkvorm Team Based Learning (TBL), een methode waarbij samenwerken en vooral samen redeneren en discussiëren om tot antwoorden te komen, centraal staan. Angelique: “Deze werkvorm maakt de cursus heel interactief, je leert met en van elkaars expertise. TBL is een bewezen werkvorm, waarmee theorie veel beter beklijft.”

Elke cursusdag start met een toets over het geleerde tijdens de voorbereidende zelfstudie. Deelnemers volgen onder andere (mini)lezingen, er zijn paneldiscussies met deskundigen, filmpjes en toepassingsopdrachten. Gedurende het gehele traject hebben cursisten toegang tot de digitale leeromgeving. Deze bevat naast onder meer de medische en theoretische achtergrondinformatie, artikelen en links naar verschillende websites voor deelnemers die zich verder willen verdiepen in bepaalde topics.

Lees alles over het (her)ontwerpen van scholingen bij VUmc Academie in het nieuwe VUmc Academie magazine “Metamorfose - Perpetuum mobile van leren en ontwikkelen”