Tool om cognitieve problemen bij MS snel en makkelijk in kaart te brengen

Cognitieve problemen komen vaak voor bij mensen met MS. Om deze cognitieve problemen vroegtijdig te detecteren, is een snelle betrouwbare cognitieve screening nodig die makkelijk kan worden afgenomen. Hiervoor is de tool Multiple Screener ontwikkeld. Multiple Screener bestaat uit drie cognitieve testen die op een iPad worden afgenomen. Uit onderzoek blijkt dat de scores op Multiple Screener goed overeenkomen met de originele tests (op papier). Multiple Screener heeft tot doel om cognitieve problemen eenvoudig en vroegtijdig op te sporen, zodat een neuroloog op tijd een gesprek over cognitie kan aangaan met de patiënt. Deze resultaten zijn onlangs gepubliceerd is in het blad Multiple Sclerosis and Related Disorders. De volgende stap is dat Multiple Screener in een aantal geselecteerde ziekenhuizen wordt getest, waarna hopelijk andere ziekenhuizen kunnen volgen.

Cognitieve problemen (o.a. problemen met aandacht, geheugen en concentratie) komen vaak voor bij mensen met MS. Goede begeleiding bij deze cognitieve problemen is belangrijk om te voorkomen dat het dagelijks functioneren belemmerd wordt. Om cognitieve problemen vroegtijdig te detecteren, is een snelle betrouwbare cognitieve screening nodig die makkelijk kan worden uitgevoerd. Multiple Screener bestaat uit drie cognitieve testen die op een iPad worden afgenomen. Met de testen worden de meest voorkomende cognitieve problemen bij mensen met MS in kaart gebracht: de snelheid van informatie verwerking (snelheid van denken), het verbale geheugen (geheugen voor woorden) en het visuospatiële geheugen (ruimtelijk geheugen). Het invullen van de tests duurt 15 minuten en kunnen zonder testleider worden gemaakt. Een ideale manier om in het ziekenhuis snel en laagdrempelig het cognitieve functioneren te meten.

In het onderzoek van neurowetenschapper Hanneke Hulst en haar team is de gebruiksvriendelijkheid van Multiple Screener onderzocht. Zestien mensen met MS hebben de begrijpelijkheid, uitvoerbaarheid en het zelfstandig gebruik van Multiple Screener beoordeeld. Daarnaast was het belangrijk om te controleren of de digitale tests hetzelfde meten als de originele pen-en-papier versie. Daarvoor is er bij 60 gezonde controles zowel de originele versie als de digitale versie afgenomen. Daar uit bleek dat de samenhang tussen de originele tests (pen-en-papier) en de digitale tests (Multiple Screener) goed tot excellent was. Als laatste hebben 236 gezonde mensen, zowel mannen als vrouwen vanaf 18 jaar oud met verschillende opleidingsniveaus, Multiple Screener gebruikt. De gemiddelde scores van deze groep bepalen hoe mensen normaalgesproken zouden moeten scoren (norm-scores). Door de beschikbaarheid van deze gegevens, kunnen we beoordelen hoe het gaat met de cognitie van mensen met MS.

Dit onderzoek heeft uitgewezen dat een digitale cognitieve beoordeling zonder testleider met Multiple Screener mogelijk is bij mensen met MS. De norm-scores die gebaseerd zijn op resultaten van een grote groep controles, zorgen ervoor dat de Multiple Screener tool in de volgende fase ingezet kan worden in het ziekenhuis. De neuroloog kan met behulp van de Multiple Screener laagdrempelig een indruk krijgen over de cognitieve functies de patiënt. Bovenal kan Multiple Screener ervoor zorgen dat mensen met MS én cognitieve problemen sneller worden herkend waardoor ook eerder adequate begeleiding kan worden geboden met een betere kwaliteit van leven tot gevolg.

Sanofi Genzyme heeft dit onderzoek gefinancierd en bezit het intellectuele eigendom van Multiple Screener.

Oorspronkelijk Artikel

Introducing Multiple Screener: An unsupervised digital screening tool for cognitive deficits in MS.
Van Dongen et al. Mult Scler Relat Disord. 2019 Oct 30;38
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31760365