Samen Gezond Groot: leefstijladvies in de JGZ voor 0-4 jarigen
Ouders van jonge kinderen zijn zeer tevreden over leefstijladvies op het consultatiebureau – over voeding, slapen, bewegen en beeldschermgebruik. Hun behoefte aan leefstijladvies varieert sterk en ouders willen een keuze kunnen maken uit verschillende vormen van voorlichting en advies. Professionals hebben behoefte aan meer tijd om ouders over leefstijl te adviseren. Ook willen ze graag ondersteunende materialen om ouders beter van advies te voorzien. Dit blijkt uit het project Samen Gezond Groot van Amsterdam UMC. Vier JGZ-organisaties deden mee aan dit project en hebben vernieuwde werkwijzen ontwikkeld.
Een interview met een baby op schoot
‘We hebben eerst tevredenheid, behoeften en ideeën van ouders en JGZ-professionals onderzocht op 11 consultatiebureaus bij vier organisaties: JGZ Kennemerland, JGZ Zuid-Holland West, GGD Kennemerland en GGD Zaanstreek-Waterland’, vertelt onderzoeker Vera van den Berg. ‘We zijn ook bij ouders thuis geweest voor een interview. We werden dan hartelijk ontvangen en hadden leuke gesprekken onder het genot van een kopje thee, een baby op schoot en spelende kinderen rondom ons. Erg leuk om te merken dat de meeste ouders heel blij zijn met de zorg die ze vanuit de jeugdgezondheidszorg krijgen.’
Vier vernieuwde werkwijzen
De JGZ-organisaties wilden leefstijlonderwerpen optimaler bespreekbaar te maken op een manier die past bij de JGZ-richtlijnen en aansluit bij de behoeften van ouders. In iedere organisaties werkten JGZ-professionals een vernieuwing uit, samen met ouders en ondersteund door het onderzoeksteam. Van den Berg: ‘Op deze manier sluiten de resultaten goed aan bij wat er speelt in de praktijk en bij wat professionals en ouders helpt.’ Twee vernieuwde werkwijzen zijn geëvalueerd op haalbaarheid en tevredenheid.
Een voorbeeld is ‘Praten over beeldschermgebruik in de spreekkamer (0-4 jaar)’. Dit bestaat uit een training en handleiding voor jeugdartsen en jeugdverpleegkundigen om beeldschermgebruik te bespreken op het consult. Hier hoort een folder bij met tips en richtlijnen voor schermtijd, slapen en bewegen. Ook hebben we een animatievideo gemaakt.
Toolkit leefstijladvisering 0-4
De materialen en handleidingen van alle werkwijzen zijn samengebracht in een Toolkit leefstijladvisering. Deze is landelijk beschikbaar voor de JGZ. Daarnaast bevat de Toolkit een richtlijnenoverzicht met alle kennis en adviezen uit negen JGZ richtlijnen.
Onderzoekers, praktijkprofessionals en ouders
Samen Gezond Groot startte in de zomer van 2018 en is eind 2020 afgerond. ‘We hebben in twee-en-een half jaar veel gedaan. Behalve ons onderzoeksteam en de projectleiders bij de vier JGZ organisaties, hebben veel professionals en ouders hieraan meegewerkt. De samenwerking verliep enorm prettig, we vormden een goed team! Samenbrengen van kennis en ervaringen vanuit zowel onderzoek als praktijk heeft echt een meerwaarde’, aldus van den Berg.
Klik hier voor een samenvatting van het project, inclusief een overzicht van alle materialen.
De materialen zelf komen hier binnenkort ook beschikbaar.
Dit project is onderdeel van de Academische Werkplaats Jeugd en Gezondheid en is mogelijk gemaakt met financiële steun van ZonMw (project 732000203).