Nieuwe bloedtest kan verschillende soorten dementie onderscheiden

Het tau eiwit, dat een belangrijke rol speelt bij de ziekte van Alzheimer en andere vormen van dementie, is gemiddeld 3,5 keer hoger in bloed bij mensen met de ziekte van Alzheimer dan bij gezonde mensen. Ook bij mensen die lijden aan frontotemporale dementie (FTD) is de concentratie van tau in het bloed lager dan bij Alzheimer. Lies Thijssen, van Amsterdam UMC, onderzocht een nieuwe test die het tau eiwit kan meten in bloed. Thijssen: “Met deze tau-test is het mogelijk om in het bloed vast te stellen of het om alzheimer of FTD gaat. Zo kunnen we patiënten beter adviseren en in de toekomst mogelijk gerichter behandelen”, zegt Thijssen. Deze test is nog niet beschikbaar voor patiënten en wordt nu alleen voor wetenschappelijk onderzoek gebruikt. De resultaten van dit onderzoek, uitgevoerd in samenwerking met Adam Boxer (University of California), zijn deze week gepubliceerd in Nature Medicine.

Er wordt veel onderzoek gedaan naar de ziekte van Alzheimer. Wanneer in een vroeg stadium de diagnose kan worden gesteld, kan ook de behandeling eerder starten. De diagnose wordt nu gesteld door het afnemen van geheugentests, ondersteund door hersenscans en door het analyseren van hersenvloeistof. Het maken van een hersenscan is te duur en te belastend om vaak te kunnen doen. Terwijl voor de analyse van hersenvloeistof een eveneens belastende lumbaalpunctie noodzakelijk is. Een bloedtest heeft meerdere voordelen. Deze test is goedkoper en vooral makkelijker te ondergaan voor de patiënt. Thijssen: “Omdat bloed vaker afgenomen kan worden is het beter mogelijk om het verloop van de ziekte en de werking van medicijnen in klinische studies te volgen. Dat gaat ons veel informatie opleveren over de werking van mogelijke medicatie.”

Extra betrouwbaar

Thijssen heeft in haar onderzoek het tau eiwit niet alleen gemeten in bloed, maar ook zichtbaar gemaakt met hersenscans. “Zo zagen we dat bij verhoogd tau eiwit in de hersenen van patiënten, het ook in het bloed verhoogd was. De bloedtest komt in 96 procent van de gevallen overeen met aanwezigheid van tau zichtbaar op de scan.” Deze uitslag maakt de nieuwe test extra betrouwbaar.
Thijssen werkt samen met prof. Charlotte Teunissen, die eerder in het nieuws kwam met een bloedtest naar amyloïd, het ‘andere’ alzheimer eiwit.

Publicaties

Tegelijk met dit onderzoek is er een andere studie naar dit tau eiwit in het bloed, met vergelijkbare resultaten, gepubliceerd in Nature Medicine. Dit onderzoek is gedaan door een groep in Lund, Zweden. Hiermee wordt het belang van deze nieuwe bloedtest door twee onafhankelijke studies ondersteund. De testen worden nu gebruikt voor verder wetenschappelijk onderzoek.