Moleculaire test detecteert vroegtijdig baarmoederhalskanker

Wina Verlaat deed onderzoek bij Amsterdam UMC Cancer Center Amsterdam of moleculaire veranderingen (biomarkers) kunnen voorspellen of er hoog risico is op baarmoederhalskanker. ‘We hebben een aantal veranderingen in het DNA gevonden die zeer goed kunnen voorspellen of er hoog risico is op baarmoederhalskanker of ernstige voorloperafwijkingen in zowel uitstrijkjes als in de zelfafnameset.’ Op 21 december promoveert Verlaat bij Amsterdam UMC.

Baarmoederhalskanker wordt veroorzaakt door een infectie met het humaan papillomavirus (HPV). Om daadwerkelijk baarmoederhalskanker te ontwikkelen zijn extra moleculaire veranderingen in de geïnfecteerde cel nodig. ‘In het huidige bevolkingsonderzoek worden vrouwen getest op HPV. Vrouwen die de zelfafnameset gebruiken bij het bevolkingsonderzoek en HPV-positief zijn, worden alsnog doorverwezen naar de huisarts voor een uitstrijkje voor onderzoek naar afwijkende cellen, de zogenaamde cytologietest. Veel vrouwen ervaren het maken van een uitstrijkje bij de huisarts als onprettig’, aldus Verlaat. 

Wanneer de nieuwe moleculaire test zou worden ingezet bij het bevolkingsonderzoek hoeven vrouwen die positief zijn voor HPV met de zelf-afnameset niet meer naar de huisarts voor een uitstrijkje. Dan kan direct bepaald worden wat het risico op ziekte is. Bovendien geven de moleculaire afwijkingen een betere voorspelling van ziekte dan een cytologietest. Verlaat: ‘We verwachten dat als deze moleculaire test wordt ingezet bij het bevolkingsonderzoek voor baarmoederhalskanker, dat dit leidt tot een betere vroegtijdige opsporing van baarmoederhalskanker.’ Er zijn nog verdere prospectieve validatie studies nodig om aan te tonen dat een test met deze biomarkers een verbetering is ten opzichte van de cytologietest die op het moment wordt gebruikt in het bevolkingsonderzoek.