Modulair verdiepingsprogramma voor opleiders op de werkvloer

Amsterdam UMC Academie is gestart met de ontwikkeling van een modulair verdiepingsprogramma voor opleiders op de werkvloer, zoals praktijkopleiders en werkbegeleiders. Peter Steltman, manager verpleegkundige vervolgopleiding en praktijkopleidingen, legt uit wat dit inhoudt, wat de aanleiding is en hoe een verdiepingsprogramma ook leidt tot meer erkenning van het opleidersvak.

De rol van de praktijkopleider of werkbegeleider is veranderd. Door het nieuwe scholingsstelsel worden allereerst andere, meer vastomlijnde eisen gesteld aan opleiders. Daarnaast is er natuurlijk de verschuiving naar het werken met EPA’s. Peter: “Hierdoor is de verantwoordelijkheid voor opleiden nog meer naar de kant van de praktijk verschoven, waar werkbegeleiders de verschillende EPA’s toevertrouwen aan de studenten. Dit vraagt om andere begeleiding en beoordeling en in sommige gevallen, wanneer het aantal EPA’s zeer omvangrijk is, ook om éxtra begeleiding van studenten.” Ook de toename van de zorgcomplexiteit in de academische ziekenhuizen heeft consequenties. “Hierdoor neemt namelijk ook complexiteit van opleiden toe.” Bovendien is de spoeling van nieuwe studenten dunner geworden en is het volgens Peter belangrijker dan ooit om studenten blijvend te enthousiasmeren en motiveren. Kortom, er wordt steeds meer, maar ook een andere manier van opleiden op de werkvloer gevraagd. Dat geldt voor nieuwe opleiders, maar ook voor de huidige opleiders en begeleiders. Zij moeten anders werken dan ze gewend zijn. Onder hen is dan ook steeds meer behoefte aan scholing en verdieping.

Logische doorlopende leerlijn
Met het verdiepingsprogramma wil Amsterdam UMC Academie in samenspraak met andere landelijke academies in deze behoefte voorzien. Peter: “Het idee is een modulair programma te creëren dat, al naar gelang de functie en leerbehoefte, in zijn geheel of per module gevolgd kan worden. Denk aan modules op het gebied van didactische vaardigheden, het bepalen van complexe leerroutes, kwaliteitszorg – het vormgeven, monitoren en evalueren van een goed leerklimaat op de afdeling – , het begeleiden van begeleiders en innovatie.”

“Er wordt steeds meer, maar ook een andere manier van opleiden op de werkvloer gevraagd”

Amsterdam UMC Academie hoopt met het programma een brug te slaan tussen de initiële basisopleidingen, zoals werkbegeleidingscursus of de hbo-opleiding voor praktijkopleiders, en de Masteropleiding HGZO. “We creëren hiermee ook een logische doorlopende leerlijn voor de component Onderwijs, zoals dat er is voor Patiëntenzorg en Onderzoek. Daarmee krijgt opleiden als rol of functie net zoveel waarde als de andere twee kerncomponenten binnen een academisch ziekenhuis.”

Landelijke erkenning
Begin 2025 gaat het programma van start. Inhoudelijk worden alle modules komend najaar afgerond. Hóe het programma er precies uit komt te zien is nog niet duidelijk. Peter: “We willen het liefst dat het programma landelijk geborgd wordt, met landelijk erkende certificaten. Zodat je met je ‘diploma’ zowel in Amsterdam als in Groningen aan de slag kunt.” Op dit moment onderzoekt Amsterdam UMC samen met de andere academies of en hoe landelijke samenwerking mogelijk is. Ook wat betreft de inhoudelijke vormgeving.

Vak op zich
Waar Peter met de komst van een landelijk gedragen verdiepingsprogramma vooral op hoopt, is dat het vak van opleider ook de erkenning krijgt die het verdient. En dat meer mensen hierdoor gestimuleerd raken opleider te worden. Peter: “Scholing is naast Patiëntenzorg en Onderzoek een van de kerntaken binnen een academisch ziekenhuis. Opleiden is echt een vak op zich, niet iets wat je er zo maar even bij doet. Ook dit zou een vak moeten zijn waarop je je kunt onderscheiden.”