Met, over en van elkaar leren

Artsen, verpleegkundigen en paramedici

Zorgverleners denken te veel vanuit hun eigen professie als ze een patiënt zien. Dat moet en kan anders, vinden vier experts in interprofessioneel leren. Als aankomend artsen, verpleegkundigen, paramedici en maatschappelijk werkers leren met, over en van elkaar, zijn ze beter in staat samen te werken in het belang van de patiënt. Dat kan de kwaliteit van de zorg verhogen en kosten besparen.

“Als je je afvraagt wat je kunt doen voor iemand die herstelt van een knieoperatie, dan kun je dat op verschillende manieren doen”, zegt Flemming Jakobsen, als onderwijsadviseur verbonden aan de orthopedische kliniek van het ziekenhuis West Jutland in Denemarken. “Een arts stelt zich al snel de vraag: hoe ver kan de patiënt zijn been buigen en hoe help ik dat te bevorderen? Een goed werkend interprofessioneel team van artsen, verpleegkundigen en fysiotherapeuten neemt de vraag van de patiënt als uitgangspunt. Als die vraag is ‘hoe kan ik snel weer op mijn tractor rijden?’ dan kunnen andere interventies nodig zijn. Zo’n team komt uit op een gedeelde visie of een gedeeld doel waar iedereen naartoe werkt. Alle leden van de groep dragen een steentje bij; ze functioneren meer als elkaars gelijken. Dat doen ze niet vanzelf, dat moeten we ze leren.”

Betere coördinatie

Uiteindelijk levert deze manier van werken een betere coördinatie van het zorgproces op. Het kan er ook toe leiden dat professionals elkaar makkelijker aanspreken op elkaars acties of er vragen bij stellen. Zo kunnen fouten worden voorkomen, mensen sneller uit het ziekenhuis worden ontslagen en kosten worden bespaard. De Canadees John Gilbert, die te boek staat als de grondlegger van interprofessioneel leren, houdt zich al vijftien jaar lang bezig met het onderwerp. Hij is initiatiefnemer en directeur van het invloedrijke Canadian Interprofessional Health Collaborative, een organisatie met 4500 leden verspreid over de wereld.

Welzijn voorop

Gilbert zegt: ‘We hebben een gefragmenteerd systeem van gezondheidszorg, bij ons in Canada, maar ook bij jullie, in Europa. Zorgverleners claimen allemaal hun eigen kleine hoekje van het zorguniversum. Er is geen samenhangende visie op hoe we de zorg moeten uitvoeren – dat maakt het duur. Als je zegt: we zijn er voor het welzijn van de patiënt, niet voor ons eigen beroep, dan voorkomt dat incidenten en het bespaart kosten.” Het liefst zou Gilbert het systeem van gezondheidszorg platstrijken en opnieuw beginnen. Niet met afdeling X of met afdeling Y, maar met teams van professionals uit verschillende beroepen rondom bijvoorbeeld diabetes, cardiologie of revalidatie. “Haal de muren rondom de beroepen weg en praat écht met elkaar. Je moet de patiënt in zijn omgeving als uitgangspunt nemen. Als iemand een hartprobleem heeft, dan spelen een heleboel zaken een rol: waar woont hij, kan hij regelmatig het ziekenhuis bezoeken, wat kan hij betalen, wat kan er thuis? De maatschappelijk werkster kan daarbij net zo belangrijk zijn als de cardioloog.”

Lees meer in het magazine IO, voor opleiders in de zorg. Je kan je ook kosteloos aanmelden voor een abonnement. Stuur dan een mail naar io@vumc.nl