Masterclass zet middelbare scholieren aan het (Onco)logisch denken

Waarom krijgt de een wel kanker en de ander niet? Hoe word je onderzoeker? Of hoe ga je van onderzoek naar een medicijn? Tijdens de pre-university masterclass van de Faculteit der Geneeskunde VU maken vwo’ers kennis met wetenschappelijk onderzoek. Opleidingscoördinator Miriam van Strien: “Ik wil scholieren meegeven dat onderzoek doen mogelijk is voor iedereen die creatief kan denken en nieuwsgierig is. Ongeacht je achtergrond.”

De masterclass (Onco)logisch denken bestaat uit vier bijeenkomsten onder leiding van twee docenten. Leerlingen leren logisch denken en hoe ze kennis kunnen toepassen, krijgen college over een bepaald onderwerp, in dit geval leukemie of HPV, en kunnen vragen stellen aan specialisten. Daarnaast werken ze in groepjes aan een eindopdracht en krijgt iedereen na afloop een certificaat. Zes masterstudenten Oncology dienen als vraagbaak en begeleiden ieder een groepje van circa vijf leerlingen.

Virtuele slingers
Tijdens deze laatste Zoom-sessie presenteren de groepjes hun eindopdracht; een filmpje over HPV of leukemie. Sommige hingen voor de gelegenheid de virtuele slingers op of hebben een heuse disco-achtergrond, maar opvallend is ook dat veel leerlingen hun camera uit hebben staan. “Dat is inderdaad jammer”, zegt docent en samensteller van de bijeenkomsten Fenna Feenstra achteraf. “Waarschijnlijk vonden een hoop het toch spannend, zeker nu er ‘publiek’ bij was.” Ook familie en schooldocenten kijken namelijk mee.

Super-impressed
Toch mogen de zwarte schermen de pret niet drukken. De filmpjes die voorbijkomen zijn op z’n zachts gezegd indrukwekkend. Met animaties, interviews en voice-overs brengen de leerlingen hun opgedane kennis over leukemie en HPV voor het voetlicht. Ook initiatiefnemer Miriam van Strien is onder de indruk. Tegen een van de eerste groepjes zegt ze: “Ik zou eigenlijk willen vragen of jullie eens bij een college aansluiten om dit te laten zien.” Ook Fenna is enthousiast en prijst de originaliteit van de leerlingen. En een toeschouwer roept ‘echt super-impressed’ te zijn.

Kennismaken en enthousiasmeren
Doel van de masterclass is zoals gezegd een kennismaking met wetenschappelijk onderzoek. Daarnaast hoopt Miriam op deze manier een diversere groep scholieren enthousiast te maken voor het vak. “Ik wil scholieren meegeven dat onderzoek doen mogelijk is voor iedereen die creatief kan denken en nieuwsgierig is. Ongeacht je achtergrond. En dat je met zo’n studie nog alle kanten op kunt.” Toch zien we vooral één groep die overheerst; de meiden. “Ja”, lacht Miriam. “Daar hebben we nog een wereld te winnen. Jongens enthousiasmeren is zeker een aandachtspunt voor de volgende editie.”

Heel erg leuk
Een van de meiden is vierdejaars gymnasiast Renske Joosten, die dankzij haar hoge inzet en uitgesproken wens om Geneeskunde te gaan studeren, mocht deelnemen. Wat vond zij van de masterclass? “Heel erg leuk. In het begin was ik wel wat gespannen, maar dat bleek helemaal niet nodig. Je werkt namelijk in groepsverband en bent dus niet voortdurend in je eentje bezig. Daarbij stelden de begeleiders ons op ons gemak. Zo’n masterclass is een leuke uitdaging naast school. Ik ben blij dat ik het heb gedaan.”

Aansluiting bij belevingswereld
Ook Fenna is tevreden. De zelf nog maar net afgestudeerde master Oncology student, geeft toe dat het ook voor haar best spannend was. Maar volgens Miriam is de manier waarop zij alle sessies vormgaf, begeleidde en zelfs leerlingen achter de vodden zat, prijzenswaardig: “Het heeft er echt toe geleid dat onze ideeën vertaald werden naar sessies die pasten bij de leerlingen.” Credits hiervoor gaan ook naar middelbare school docent Jenny de Boer, die nauw betrokken was bij de ontwikkeling van de masterclass. Met name om input te geven over het niveau en de belevingswereld van scholieren: wat vinden leerlingen nu interessant en welke vakken kunnen als haakje dienen. Jenny: “Je moet namelijk wel echt iets te bieden hebben.”

Lab-gevoel
De bijeenkomsten in deze eerste editie van de masterclass (Onco)logisch denken vonden, dankzij covid, online plaats. En hoewel ook de reacties van de andere deelnemers vrijwel uitsluitend positief waren (‘ik heb genoten van de bijeenkomsten’, ‘zo goed georganiseerd’, ‘ik heb veel meer inzicht gekregen in kanker’), erkent Miriam het gemis van het echte lab-gevoel. “Volgende keer willen we zeker inzetten op een meer hybride vorm. Nog meer een kijkje geven in de keuken van de universiteit. Maar als ik zo de reacties van de leerlingen zie binnenkomen op het evaluatieformulier, denk ik dat we heel blij mogen zijn.”

Een klein groepje gelukkigen kan binnenkort wel de sfeer komen proeven. Als winnende groepje met hun eindopdrachtfilmpje, mogen zij een bezoek brengen aan het laboratorium. “Daar waar het echt gebeurt,” besluit Miriam.

Meer informatie
De masterclass (Onco)logisch denken is ontwikkeld voor Pre-University college, een initiatief van de Vrije Universiteit Amsterdam om scholieren vanaf 4 vwo kennis te laten maken met de universiteit. Kijk voor meer informatie en mogelijkheden op vu.nl