De rol van de kleine hersenen bij MS

Menno Schoonheim neurowetenschapper bij het MS Centrum Amsterdam heeft samen met Myrte Strik en Wietske van der Zwaag (Nederlands Herseninstituut) een subsidie ontvangen van € 350.000 van Stichting MS Research. Zij gaan de komende drie jaar de rol van de kleine hersenen bij MS bestuderen. De kleine hersenen liggen aan de onderkant van ons brein en zijn belangrijk voor onze motoriek, geheugen en informatieverwerking. Deze functies zijn vaak aangedaan bij mensen met MS. Helaas is schade aan de kleine hersenen vaak moeilijk te zien op standaard MRI-scans. Myrte, Menno en Wietske willen dit veranderen.

De kleine hersenen

De kleine hersenen (cerebellum) spelen een belangrijke rol bij complexe taken zoals het verwerken van informatie, praten, bewegen en het geheugen. Ontstekingen en schade in de kleine hersenen komen vaak voor bij mensen met MS. Het gevolg is dat het uitvoeren van dagelijkse taken, zoals fietsen of het drinken van een glas water zeer lastig kan worden. Ongeveer 10% van alle aanvallen, ook wel schubs genoemd, zijn gerelateerd aan MS-letsel in de kleine hersenen. Schubs in de kleine hersenen aan het begin van de ziekte worden ook geassocieerd met een slecht herstel en een eerder begin van progressieve fase van MS.

Standaard MRI-scans

Ondanks dat duidelijk is dat de kleine hersenen een belangrijke rol spelen in MS, blijft de exacte bijdrage aan de ziekte onbekend. De kleine hersenen worden bij onderzoek vaak uitgesloten bij standaard MRI-scans, niet vanwege gebrek aan interesse, maar vanwege de technische uitdagingen. Het is lastig om laesies en ontstekingen in de kleine hersenen met standaard beeldvorming in kaart te brengen. Hierdoor wordt de rol van de kleine hersenen waarschijnlijk onderschat in het ziektebeloop bij mensen met MS.

7 Tesla MRI-scanner

In tegenstelling tot de MRI-scanners die gebruikt worden in de kliniek, kan met behulp van een 7 Tesla MRI (een extra gevoelige MRI-scanner met een sterk magneetveld) de hersenstructuur en de hersenactiviteit gedetailleerder en nauwkeuriger in kaart worden gebracht, ook van de kleine hersenen. Met deze gedetailleerdere beelden verwachten de onderzoekers mogelijke beschadigen in de kleine hersenen waar te nemen die niet te zien zijn op reguliere MRI-scans en ook vroeger in het ziektebeloop. Dit kan leiden tot een eerdere diagnose van MS en het eerder behandelen van personen met MS.

Informatieverwerking in de hersenen

Uiteindelijk willen de onderzoekers met deze geavanceerde MRI-scanner ook kijken naar de informatieverwerking van de kleine hersenen bij mensen met MS. Waardoor komt het dat dagelijkse taken soms erg lastig uit te voeren zijn? Wat gaat er mis in het verwerken van informatie en waar? Dit willen ze uiteindelijk koppelen aan de motorische en cognitieve symptomen bij mensen met MS. Een beter begrip van de rol van de kleine hersenen in MS door betere beeldvorming, zorgt er hopelijk voor dat dit belangrijke gebied vaker op de kaart staat bij zowel de onderzoeker, de radioloog en de neuroloog. Het bestuderen van het hele centrale zenuwstelsel kan helpen om een beter, individueel behandelplan op te stellen.

Zie ook video van Stichting MS Research

Bron: MS Research
Foto: Levi Lenaerts, Blikopener