Creëren van veilige leeromgeving voor Ziekenhuispsychiatrie verpleegkundigen

Docent en trainingsacteur Danny Selders geeft voor de Amstel Academie les aan verpleegkundigen die vervolgopleiding Ziekenhuispsychiatrie volgen. De verpleegkundigen die zich specialiseren op dit gebied zijn niet alleen van grote waarde zijn voor de patiënten, maar ook in het coachen van collega’s op de werkvloer. Soms is het werk best heftig, het belang van een veilige leeromgeving staat daarom bij Danny’s lessen centraal.

Na zelf 15 jaar in de psychiatrie en verslavingszorg gewerkt te hebben richtte Danny Selders zich op het onderwijzen van nieuwe collega’s in het vakgebied. Bij de Amstel Academie geeft hij diverse lessen over psychopathologie, zoals stemmingsstoornissen en verslavingsproblematiek, en communicatieve vakken, waaronder motivational interviewing, omgaan met agressie en copingsvaardigheden. “Heel breed dus en dat maakt het leuk, met zowel theoretische diepgang als praktische toepasbaarheid. Ik ben ook trainingsacteur, maar voor de Amstel Academie werk ik alleen als docent. Ik houd dit bewust gescheiden omdat die dubbelrol voor veel mensen verwarrend kan werken. In mijn rol als docent wil ik iemand zijn waarbij studenten zich veilig voelen. Wel doe ik in de les bepaalde situaties voor. Bijvoorbeeld als we het over instrumenteel gedrag hebben, zoals manipuleren. Hoe ziet dat eruit? tijdens de lessen motivational interviewing speel ik de rol van de patiënt zodat de leerlingen met de gesprekstechniek kunnen oefenen.”

Docent en trainingsacteur Danny Selders:

"Ik deel ook ervaringen die ik moeilijk vond uit mijn werk vroeger."

Werk extra complex door somatische en psychiatrische problematiek

Het vakgebied ziekenhuispsychiatrie kan echt een impact hebben. Daarom is er tijdens de lessen altijd ruimte om emotionele situaties te bespreken. Danny: “Ik deel ook ervaringen die ik moeilijk vond uit mijn werk vroeger. Dat heeft een positief effect op de studenten, zij komen dan ook sneller met dingen die zij lastig vinden. De dingen die de verpleegkundigen op de werkvloer meemaken zijn schokkend, en dat op dagelijkse basis. Er heerst veel rouw, verlies, verdriet en boosheid. Dat de patiënten somatische en psychiatrische problematiek hebben maakt het werk extra complex. Wat verergert de klachten: het kip of het ei? Ook heb je beperkte mogelijkheden omdat je binnen de muren van het ziekenhuis moet blijven. Je kunt niet even een stukje naar buiten om met iemand te wandelen. Tegelijk ben je afhankelijk van wat de artsen willen en moet je met hen op één lijn komen wat betreft de behandeling en bejegening naar elke patiënt. Ook dat luistert erg nauw.”

Snel schakelen qua bejegening

De studenten uit de opleiding zijn divers: niet alleen gespecialiseerd verpleegkundigen ziekenhuispsychiatrie in spe, maar ook verpleegkundigen van bijvoorbeeld de dialyse afdeling, waar ook regelmatig psychiatrische patiënten komen. Ook komen de leerlingen vanuit het hele land en hebben uiteenlopende leeftijden. “Het verschil in achtergrond en werkwijze zorgt voor een mooie dynamiek.” Over welke skills de studenten belangrijk zijn om te leren zegt Danny “Overstijgend kunnen denken. Het gedrag wat je op de voorgrond ziet is niet altijd wat er werkelijk aan de hand is met de patiënt. Je moet op het hele plaatje kunnen reageren met je eigen persoonlijkheid en skills. Ook moeten de studenten klinisch kunnen redeneren, omdat de patiënten ook somatisch zijn. Een andere vereiste is dat de verpleegkundigen die op de afdeling ziekenhuispsychiatrie willen werken echt stressbestendig en flexibel moeten zijn. Ze moeten snel schakelen qua bejegening, want elke patiënt heeft weer een andere bejegening nodig. Bij de een moet je streng en duidelijk zijn, bij de ander losser en met humor.”

Stof interactief eigen maken

Danny zorgt ervoor dat zijn lessen altijd interactief zijn met verschillende werkvormen, het liefst lekker afwisselend en actief. Zo wordt de Kahoot quiz veelvuldig ingezet om de kennis op te frissen en maakt Danny regelmatig gebruik van brainstormmethoden met zijn studenten. “Vaak hoor ik dat de studenten verwachten dat de les een lange, theoretische zit wordt en zijn ze na afloop verrast zijn hoe snel de tijd om is gevlogen. Ik gebruik veel humor, wat ook wordt gewaardeerd. Het doel is om er naast het leren van de stof ook een leuke middag van te maken met elkaar. Je moet echt zin hebben om naar je opleiding te gaan. Leren moet ook leuk zijn.”

tekst: Eva Cornet
fotografie: Qlick by Charlie