Antidepressiva verhogen mogelijk risico op hart- en vaatziekten

Mensen met een depressie of angststoornis hebben een verhoogd risico op hart- en vaatziekten. Er wordt gedacht dat een ontregeling van het zenuwstelsel dit verband kan verklaren. Uit het promotieonderzoek van Mandy Hu blijkt echter dat er meer meespeelt. ‘De ontregeling van het zenuwstelsel, wat kan leiden tot risico op hart- en vaatziekten bij mensen met een depressie, wordt waarschijnlijk veroorzaakt door de effecten van antidepressivagebruik en een slechte leefstijl.’ Op 11 maart verdedigt Hu haar proefschrift bij Amsterdam UMC.

Dat mensen met een depressie of angststoornis een verhoogd risico hebben op het krijgen van hart- en vaatziekten was al bekend. Hu wilde in haar onderzoek de onderliggende redenen hiervoor achterhalen. In drie verschillende studies heeft ze gekeken wat het verband is tussen depressie en angststoornissen, een ontregeling van het autonome zenuwstelsel en risicofactoren voor hart- en vaatziekten.

Ontregeling

Het autonome zenuwstelsel is verantwoordelijk voor stress reacties, maar tegelijkertijd ook voor een toestand van rust en herstel. ‘Van het autonome zenuwstelsel wordt gedacht dat het op de route ligt van slechte mentale gezondheid naar lichamelijke klachten’, vertelt de promovenda. Ze legt uit dat dit deel van het zenuwstelsel een groot effect heeft op het hart. ‘Stress speelt een rol bij depressie en angststoornissen. Hierdoor is het aannemelijk dat het autonome zenuwstelsel leidt tot de ontwikkeling van hart- en vaatziekten bij mensen met een depressie.’

Leefstijl

In haar onderzoek laat Hu echter zien dat een slechte mentale toestand, zoals depressie of angststoornis, geen direct effect heeft op een ontregeling van het autonome zenuwstelsel. Hu: ‘Depressie en angststoornissen leiden waarschijnlijk tot autonome ontregeling, en dus risico op hart- en vaatziekten, via het gebruik van antidepressiva en het hebben van een slechte leefstijl, zoals roken en weinig bewegen.’

Alternatieven

Deze resultaten zijn van belang voor de volksgezondheid, zo stelt Hu. Omdat een slechte mentale toestand niet de directe oorzaak is voor een ontregeling van het zenuwstelsel, is het wellicht mogelijk om het gevonden verband tussen beide te verbreken. ‘Behandelaren behoren voorzichtiger te zijn met het voorschrijven van antidepressiva. Ze zouden alternatieven kunnen overwegen, zoals leefstijlverandering, die een positief effect hebben op mentale en fysieke gezondheid.’