Afbraak netvlies gerelateerd aan cognitie stoornissen bij MS

Met optical coherence tomography (OCT)-apparatuur worden de zenuwen in de achterkant van het oog (netvlies) in beeld gebracht. De dikte van de zenuwlagen in het netvlies worden gemeten. Danko Coric heeft in zijn promotie onderzoek gevonden dat met OCT een eerder doorgemaakte oogzenuwontsteking vast gesteld kan worden. Ook vond hij dat afbraak van het netvlies gerelateerd is aan cognitieve stoornissen bij MS. Coric promoveert op 2 december aan Amsterdam UMC.

OCT is een beeldvormende techniek waarmee het netvlies en de verschillende lagen waaruit deze bestaat, heel gedetailleerd kunnen worden afgebeeld. De binnenste twee lagen van het netvlies bestaan uit de zenuwcellen en hun uitlopers die uiteindelijk via de oogzenuw in directe verbinding staat met de hersenen.

Sneller kunnen behandelen

Eerder onderzoek heeft aangetoond dat een doorgemaakte oogzenuwontsteking schade geeft aan de binnenste twee lagen van het netvlies, dat vertaald wordt in het dunner worden van deze lagen (atrofie). Soms is het moeilijk om vast te stellen of iemand ooit een oogzenuwontsteking heeft doorgemaakt. De absolute dikte van het netvlies is hier geen goede maat voor. Uit het onderzoek van Coric blijkt dat het verschil in dikte van het netvlies tussen de twee ogen van één patiënt wel met een hoge betrouwbaarheid het onderscheid kan maken tussen een gezond en een aangedaan oog. Het kunnen vaststellen van een doorgemaakte oogzenuwontsteking op deze manier, kan leiden tot het eerder kunnen vast stellen van de diagnose MS en daarmee met een snellere behandeling.

Atrofie netvlies gerelateerd aan cognitieve achteruitgang

Ook patiënten die nooit een oogzenuwontsteking hebben doorgemaakt laten atrofie van de binnenste twee lagen van het netvlies zien. De mate van atrofie hangt samen met hersenatrofie dat gemeten wordt op MRI-beelden en met lichamelijke invaliditeit. Coric toonde aan dat atrofie van de binnenste twee lagen ook samenhangt met cognitieve stoornissen. In een vervolgonderzoek, uitgevoerd bij dezelfde patiënten vier jaar later, liet hij zien dat progressieve atrofie van het netvlies gerelateerd is aan cognitieve achteruitgang. De resultaten van deze en eerdere onderzoeken laten zien dat atrofie van het netvlies een weerspiegeling is van schade aan zenuwcellen in de hersenen.

Proefschrift Dank Coric
Optical coherence tomography in multiple sclerosis: contributions to understanding its use in clinical practice — Vrije Universiteit Amsterdam (vu.nl)

Onderzoek beschreven in het proefschrift van Danko Coric is mogelijk gemaakt door TEVA, een reisbeurs van Stichting MS Research en van het Remmert Adriaan Laan Fonds