Scholing op maat voor 'bajesdokter'
Sinds 18 september zijn 12 nieuwe huisartsen gecertificeerd om in justitiële inrichtingen te werken. Zij volgden de leergang Justitiële Geneeskunde die VUmc Academie het afgelopen academisch jaar voor het eerst organiseerde. Tot 2016 werd een vergelijkbare leergang verzorgd door het Julius Centrum van het UMCU. Inkrimping noodzaakte het Julius Centrum destijds om dit onderdeel te schrappen. Op verzoek van de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) heeft VUmc Academie het stokje overgenomen.
Aan bod komen onder meer het juridische kader, veiligheidsaspecten, gedrag en medische aandachtspunten bij deze populatie, zoals verslaving en infectieziekten. De deelnemers sluiten de leergang af met een eindopdracht in de vorm van een verbeterplan voor de zorg in de instelling waar ze werken.
De leergang is gebouwd op de fundamenten die het Julius Instituut in 2008 legde aan de hand van een door de Landelijke Huisartsenvereniging (LHV) en DJI opgesteld profiel. Programmaleider Monique Panneman: “We wilden zo snel mogelijk starten en hebben dit eerste jaar daarom als een pilot beschouwd. Gaandeweg zijn we het programma verder gaan ontwikkelen en actualiseren, op basis van ervaringen en feedback van onze deelnemers en input van experts van de DJI.”
Met name de onderwijskundige opzet is vernieuwd. Panneman: “We hebben een digitale leeromgeving ontworpen waarmee we maatwerk kunnen leveren. Kennistoetsen over elk thema wijzen de weg naar online informatie voor verdere verdieping. We ruimen veel tijd in voor het bespreken van casuïstiek die door de groepsleden zelf wordt aangedragen. Daarnaast zijn er interactieve presentaties van experts, over onder meer juridische aspecten, psychische aandoeningen en infectieziekten en we oefenen consulten in rollenspellen met acteurs.”
De wet- en regelgeving waar de arts in de instelling mee te maken heeft, krijgt veel aandacht, legt Panneman uit. “Medisch inhoudelijk hebben ze als huisarts een prima basis. Daar hoeven we niet veel in bij te scholen. Maar juist de bijzondere context vraagt om specifieke kennis en vaardigheden.”
Leergang
De leergang justitiële geneeskunde is bedoeld voor huisartsen die al werkzaam zijn in een justitiële inrichting. Het programma omvat 8 bijeenkomsten in 10 maanden, heeft een studiebelasting van 80-100 uur en is geaccrediteerd voor 40 punten. Met het certificaat kunnen huisartsen zich registreren als Justitieel Geneeskundige bij het CHBB (College voor Huisartsen met Bijzondere Bekwaamheden). De deelnamekosten ad € 4.566,- worden vergoed door de DJI. Voor de leergang 2019-2020 die eind september start, heeft het maximaal aantal deelnemers zich al ingeschreven. Meer informatie op www.vumc.nl/educatie
Huisarts Leendert Jongejan (34), werkzaam in een penitentiaire inrichting in Dordrecht, maakte een eindopdracht over communicatie en samenwerking met verpleegkundigen:
“De verpleegkundigen die in de penitentiaire inrichting werken, doen de triage en weten vaak veel meer van een patiënt dan jij. Het is dus heel essentieel dat je goed met elkaar samenwerkt. Samen met de verpleegkundigen heb ik daar een model voor bedacht. Het is een stroomschema rond clusters van gezondheidsklachten. Dat gebruiken we als rode draad voor veilig en gelijkwaardig overleg en klinische lessen. Daardoor leerde ik ook hoe verpleegkundigen de dingen zien. Zo kunnen wij onze rollen veel beter op elkaar afstemmen.” De leergang gaf Jongejan veel inzicht in de juridische context van het werk en de dilemma's die dat met zich meebrengt. “Vaak kijkt een advocaat over je schouder mee. Ook kun je bijvoorbeeld niet zomaar medicatie voorschrijven die onder de opium-wet valt. En de directeur bepaalt of een gedetineerde al dan niet mag worden vervoerd naar een ziekenhuis. Ik heb geleerd dat je in dat krachtenveld ook moet staan voor je patiënt, en diens recht op zorg.”