Omgevingsfactoren spelen belangrijke rol bij het stapelen van amyloid in hersenen

Uniek Nederlands tweelingonderzoek

Een van de eerste processen in de ontwikkeling van de ziekte van Alzheimer is het stapelen van het amyloid eiwit in de hersenen. Tot op heden werd gedacht dat meerdere erfelijke factoren hiervoor verantwoordelijk waren, hetzij als oorzaak, hetzij als risicofactor. Promotieonderzoek van neuroloog in opleiding Elles Konijnenberg laat in een unieke groep eeneiige tweelingen zien dat omgevingsfactoren waarschijnlijk veel belangrijker zijn dan eerder gedacht. Omdat eeneiige tweelingen genetisch identiek zijn, kon zij onderzoeken wat de invloed is van genetische vs omgevingsfactoren op het ontstaan van de ziekte van Alzheimer. Konijnenberg promoveert 25 juni bij Amsterdam UMC.

Elles Konijnenberg deed onderzoek naar de amyloid stapeling onder 98 eeneiige tweelingparen tussen de 60 en 90 jaar met behulp van PET-scans. Als één helft van een eeneiige tweeling gezond is en de andere helft de ziekte van Alzheimer heeft, kan dit worden veroorzaakt door omgevingsfactoren. Hierbij kan gedacht worden aan opleiding, hart- en vaatziekten, leefstijlfactoren zoals bewegen, roken en overgewicht. Deze bevindingen dragen bij aan het nature vs nurture debat in het ontstaan van ziekten.

Preventie strategieën

De tweelingen uit het onderzoek worden langdurig gevolgd om meer kennis te vergaren over de vroege ontwikkeling en het verdere beloop van de ziekte van Alzheimer. Met behulp van deze unieke data kunnen mogelijk in de toekomst mensen met een verhoogd risico op het ontwikkelen van de ziekte eerder worden geïdentificeerd. Zo kunnen gerichte preventiestrategieën worden opgezet.