Verloop van MS beter voorspellen met hersennetwerk metingen

Mensen met multiple sclerose (MS) hebben veel onzekerheid over het verloop van hun ziekte. Daarom proberen onderzoekers zogenoemde markers te vinden om de achteruitgang beter te voorspellen. Ilse Nauta en collega’s onderzochten magnetoencephalografie (MEG), een hersenscan die onderzoekt hoe de communicatie tussen hersengebieden verloopt. Zij zagen dat MEG-metingen kunnen voorspellen hoe mensen met MS zich cognitief ontwikkelen over tijd. Deze resultaten zijn onlangs gepubliceerd in het wetenschappelijke blad Multiple Sclerosis.

Uit een eerder onderzoek van het MS Centrum Amsterdam blijkt dat het meten van het krimpen van hersenweefsel, ook wel atrofie genoemd, met behulp van de MRI-scanner een voorspelling geeft over de cognitieve achteruitgang over tijd. Maar niet alle mensen met MS en hersenkrimp laten tekenen zien van cognitieve achteruitgang en andersom: niet alle mensen met cognitieve achteruitgang hebben hersenkrimp. De onderzoekers denken dat het meten van de communicatie tussen verschillende hersengebieden, het hersennetwerk, kan helpen bij een betere voorspelling van het verloop van MS. De communicatie van het hersennetwerk, ofwel de hersenfunctie werd gemeten met MEG.

Amsterdam MS cohort

Voor dit onderzoek is gebruik gemaakt van de gegevens van het Amsterdam MS cohort. Dit zijn ongeveer 350 mensen met MS die sinds 2004 worden gevolgd. De deelnemers zijn op verschillende momenten tijdens hun ziekte onderzocht met hersenscans en klinische metingen. Bij 100 deelnemers van het cohort zijn MEG-scans van hun eerste bezoek door Nauta en collega’s geanalyseerd. Ze keken in hoeverre deze netwerkscans voorspellend waren voor de cognitieve achteruitgang bij vervolgbezoeken. De resultaten bevestigden de hypothese: het functioneren van het hersennetwerk bij het eerste bezoek is voorspellend voor de cognitieve achteruitgang over de tijd. Daarnaast geeft de combinatie van de MEG-metingen met de metingen van hersenkrimp een nog betere voorspelling van het cognitief functioneren in de tijd.

Van groep naar individu

Dit is het eerste onderzoek bij mensen met MS waar gekeken is of het functioneren van het hersennetwerk, gemeten met MEG, kan voorspellen of mensen met MS cognitief achteruitgaan in de toekomst. De bevindingen zijn een eerste stap naar het beter kunnen voorspellen van cognitieve achteruitgang. Een mogelijkheid om deze voorspellende waarde nog verder te verbeteren is het gerichter onderzoeken van specifieke hersengebieden.

De resultaten geven nu alleen voorspellingen over de cognitieve achteruitgang voor de gehele groep deelnemers. Het streven is om in de toekomst op basis van verschillende markers voorspellingen te kunnen doen per individu. Op die manier kunnen we beter een prognose bepalen en gerichter en vroegtijdiger de juiste behandeling inzetten.

Artikel

Functional brain network organization measured with magnetoencephalography predicts cognitive decline in multiple sclerosis - PubMed (nih.gov) Ilse Nauta et al. Mult Scler, dec 2020, published online ahead of print

Dit onderzoek is mogelijk gemaakt door een subsidie van Stichting MS Research