Oorzaak van loopproblemen bij MS zit ook in de hersenen
De oorzaak van beweegstoornissen bij multiple sclerose (MS) worden vooral gezocht in het ruggenmerg. Schade aan de zenuwbanen zorgt voor problemen met het bewegen van armen en benen. Onderzoek van Myrte Strik laat zien dat netwerkafwijkingen in de hersenen ook gerelateerd zijn aan invaliditeit. Deze resultaten zijn onlangs gepubliceerd in het blad Multiple Sclerosis Journal.
Dit onderzoek is uitgevoerd met data van het Amsterdam MS Cohort. Dit zijn 350 mensen met MS die sinds 2004 gevolgd worden. De deelnemers hebben op verschillende momenten tijdens hun ziekte metingen gehad, waardoor het verloop van de ziekte goed onderzocht kan worden. Myrte Strik heeft bij deze groep mensen speciale MRI-beelden bestudeerd. Via geavanceerdere nieuwe netwerkanalyses, de zogenaamde “graaf analyse”, heeft ze de efficiëntie van het motor netwerk (het netwerk dat onze bewegingen coördineert) in kaart gebracht. Ze heeft gekeken in welke mate hersengebieden, die belangrijk zijn voor het maken van een beweging, met elkaar contact hebben.
Inefficiënt netwerk
Strik vond dat mensen die nog geen ernstige motorische problemen hadden een normaal motorisch netwerk laten zien. Mensen met MS met ernstige motorproblemen (niet kunnen lopen zonder hulpmiddelen of assistentie) hadden veel meer contact met andere hersengebieden, dan mensen met minder ernstige bewegingsstoornissen (kunnen lopen zonder hulp). Verder heeft ze gevonden dat een bepaald hersengebied dat belangrijk is voor het voelen, de primaire somatosensorische cortex, een belangrijke rol speelt bij het verstoren van het motorisch netwerk bij mensen met ernstige motorproblemen. Dit gebied vertoonde de meeste connecties met andere gebieden in het motor netwerk. Mogelijk verstoort deze “hyperconnectiviteit” de communicatie binnen het netwerk, wat vervolgens de loopfunctie zou kunnen beïnvloeden.
Voorspellende waarde
Dit onderzoek was gedaan op één enkel tijdspunt. In een vervolgonderzoek is gekeken naar de veranderingen over de tijd en hoe deze veranderingen gerelateerd zijn aan de progressie van de ziekte. Strik heeft in dit vervolgonderzoek naast de MRI-beelden ook gekeken naar de neurologische (EDSS) metingen van de deelnemers, maar dan vijf jaar later. Uit deze analyse blijkt dat veranderingen in het motor netwerk een voorspellende waarde hebben voor de achteruitgang na vijf jaar. Deze resultaten zijn nog niet verwerkt in een artikel, maar al wel gepresenteerd op het internationale MS congres in 2020, waarvoor Strik de Young Investigator Award won.
Origineel artikel
Increased functional sensorimotor network efficiency relates to disability in multiple sclerosis
Myrte Strik, Declan T Chard, Iris Dekker, Kim A Meijer, Anand JC Eijlers, Matteo Pardini, Bernard MJ Uitdehaag, Scott C Kolbe, Jeroen JG Geurts, Menno M Schoonheim Multiple Sclerosis Journal, October 26, 2020 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33104448/
Het Amsterdam MS Cohort is opgebouwd mede dankzij subsidies van Stichting MS Research. Dit onderzoek is uitgevoerd mede dankzij een subsidie van de Melbourne University (Melbourne Research Scholarship).