Onbegrepen klachten bij het zien bij MS kunnen komen door oogbewegingsstoornissen
Mensen met MS kunnen veranderde oogbewegingen hebben. Deze oogbewegingsstoornissen kunnen leiden tot klachten bij het zien, waardoor zij worden beperkt in hun dagelijks leven. Jenny Nij Bijvank heeft een methode ontwikkeld om deze oogbewegingen te meten. De methode kan wereldwijd toegepast worden voor MS-onderzoek. Jenny vond onder andere dat oogbewegingsstoornissen klachten bij het zien van mensen met MS verklaren. Daarnaast kan de methode gebruikt worden bij het meten van het effect van medicatie. Jenny Nij Bijvank promoveert 10 juni aan Amsterdam UMC, locatie VUmc.
Een goed gezichtsvermogen is belangrijk voor mensen met MS, omdat zij vaak al veel andere beperkingen hebben die hun dagelijks leven beïnvloeden. Bij de meetmethode die Nij Bijvank heeft ontwikkeld worden oogbewegingen gemeten met behulp van een moderne eye tracking methode, genaamd infrarood oculografie. Hiermee worden ook subtiele afwijkingen, die op het oog niet goed te zien zijn, vastgelegd en gekwantificeerd. Tijdens de meting moeten de deelnemers verschillende taken op een beeldscherm volbrengen door met hun ogen te bewegen. De analyse wordt geautomatiseerd uitgevoerd in het programma Matlab. Het protocol is volledig openbaar beschikbaar, zodat ook andere onderzoekers hier gebruik van kunnen maken. Voor het ontwikkelen van de meetmethode is Nij Bijvank tevens bij onderzoeksgroepen in Melbourne (Australië) en Londen (Verenigd Koninkrijk) op bezoek geweest.
Onderzoek
Vervolgens heeft Nij Bijvank onderzoek gedaan bij een groep gezonde mensen en vond dat de methode betrouwbaar en veilig uitgevoerd kan worden. Tenslotte heeft ze de methode toegepast op een grote groep mensen met MS en controle deelnemers zonder MS. In totaal bijna 300 deelnemers die behoren tot het Amsterdam MS Cohort. Een voorbeeld van een gevonden oogbewegingsstoornis, is een vertraging van het ene oog ten opzichte van het andere oog, bij het kijken naar links en rechts. Ze vond dat deze oogbewegingsstoornis bij ongeveer een derde van de MS-patiënten voorkomt. De mensen met MS met oogbewegingsstoornissen hadden vaker last van klachten bij het zien, zoals dubbelzien en moeite met focussen. Oogbewegingsstoornissen lijken vooral voor te komen bij mensen met MS die al langer de ziek zijn en al meerdere beperkingen hebben. Het komt ook vaker voor bij de progressieve vorm van MS.
Vervolg
De eerste vervolgstap is het relateren van oogbewegingen aan netwerkmetingen bij MS. Zo hoopt Nij Bijvank in kaart te brengen of en waar de communicatie van hersengebieden anders is bij bepaalde oogbewegingsstoornissen bij mensen met MS. Voor het uitvoeren van oogbewegingen zijn veel hersengebieden nodig. Het meten van veranderingen in oogbewegingen is daarom een afspiegeling van wat er in de hersenen gebeurt bij mensen met MS. Zo kan het meten van oogbewegingen mogelijk helpen om de ziekte beter te monitoren of te voorspellen. Daarnaast kan het meten van oogbewegingen bijdragen in het testen van nieuwe medicamenten voor MS.