Bijna 1,2 M€ voor meer kennis over oorzaak MS, effect van diëten en vermoeidheid bij MS

Onderzoekers van het MS Centrum Amsterdam ontvangen bijna 1,2 M€ van het Nationaal MS Fonds. Het grootste bedrag gaat naar een fundamenteel onderzoek naar de oorzaak van MS van neurowetenschapper Antonio Luchicchi. Daarnaast ontvangt neuroloog Brigit de Jong een substantieel bedrag naar de effecten van verschillende diëten bij MS. De laatste subsidieontvanger is fysiotherapeut Marc Rietberg voor een literatuurstudie naar de behandeling van vermoeidheid. Hieronder korte samenvattingen van de projecten.

Formatie van myelineblaren als oorzaak van MS

Antonio Luchicchi,  € 788.800 voor de komende vier jaar

MS wordt gekenmerkt door ontstekingen in de hersenen en het ruggenmerg. De oorzaak van deze ontstekingen is onbekend. Antonio Luchicchi vond bij het bestuderen van hersenmateriaal van overleden mensen met MS dat op plaatsen waar verder geen afwijkingen te zien waren wel specifieke veranderingen. Die veranderingen waren zogenaamde blaren waar de myeline van de zenuwbanen losraakt. De verstoorde hechting van myeline kan zorgen voor het vrijkomen van schadelijke stoffen. Het lichaam wil deze schadelijke stoffen opruimen, waardoor een ontstekingsreactie ontstaat. Vervolgens hebben ze gevonden dat de samenstelling van myeline veranderd is. Myeline bestaat uit verschillende vetten (lipiden) en eiwitten. Ze vonden een veranderde samenstelling van de lipiden in de myeline. Dit kan de oorzaak zijn van de verminderde geleiding van het elektrisch signaal.

Voor het vervolgonderzoek worden twee promovendi gezocht. De ene zal in Amsterdam kijken naar verminderde geleiding in hersenen en of dat komt door een veranderde samenstelling van de lipiden in de myeline. De andere promovendus zal grotendeels werken aan de universiteit van Twente. Daar zal hij/zij onderzoeken of de veranderde compositie van myeline de blaren kunnen verklaren.

Dieetinterventie als nieuwe behandelingsmogelijkheid

Brigit de Jong, €357,127 voor de komende vier jaar

In 2021 is Brigit de Jong gestart met het LIMS-studie (Leefstijlinterventie voor mensen met MS). In de LIMS-studie wordt het effect van het leefstijlprogramma Leef! met MS gemeten op basis van vragenlijsten. Er wordt vooral gekeken of mensen met MS zich beter voelen wanneer zij hun leefstijl aanpassen.

In deze nieuwe studie gaat Brigit de Jong op zoek naar het werkingsmechanisme in het lichaam. Onderzocht worden het Mediterrane Dieet, Time Restricted Eating en een combinatie van beide diëten. Ten opzichte van de controlegroep wordt gekeken welk dieet de meest positieve effecten heeft op het dagelijks functioneren. Daarnaast wordt gekeken of een dieet het ziektebeloop kan beïnvloeden. Met MRI-scans, onderzoek van bloed en ontlasting wordt onderzocht welke werkingsmechanismes zorgen voor de effecten.

Meer informatie over deelname aan de LIMS-studie

Literatuuroverzicht over vermoeidheid bij MS

Marc Rietberg, € 45.895 voor anderhalf jaar

In 2015 hebben Marc Rietberg en collega’s een literatuuroverzicht, Cochrane-review, geschreven over oefentherapie voor vermoeidheid bij mensen met MS. Dit review is gebruikt als leidraad voor het opstellen van behandelrichtlijnen. In de afgelopen zes jaar zijn er meer dan veertig studies uitgevoerd, daarom is het noodzakelijk het overzicht bij te werken. De nieuwe versie kan gebruikt worden bij het opstellen van verbeterde richtlijnen en behandelprotocollen. Door alle studies op het gebied van vermoeidheid systematisch met elkaar te vergelijken wordt duidelijk welke ontwikkelingen er binnen het onderzoeksveld zijn geweest en waar er hiaten in de kennis zit.

In totaal investeert het Nationaal MS Fond in deze subsidieronde 2,5 miljoen euro in onderzoek naar MS. Lees ook hun persbericht hierover van 18 januari 2022.