Bescherming van zenuwcellen faalt bij MS

Gepubliceerd op: Tue Mar 30 12:14:00 CEST 2021

De hersenziekte multiple sclerose (MS) wordt naast ontstekingen in de hersenen gekenmerkt door het verdwijnen van zenuwcellen. Het verlies van zenuwcellen leidt tot fysiek steeds verder achteruit gaan en het krijgen van problemen met het denkvermogen (cognitie), met name in de progressieve fase van de ziekte. Recent onderzoek van het MS Centrum Amsterdam toont aan dat ontsteking van de vliezen die om de hersenen heen zitten (de meningen) leidt tot verlies van zenuwcellen. De betrokken onderzoekers hebben ook een eerste stap gezet in het ontrafelen van het biologische proces hierachter. De resultaten zijn onlangs gepubliceerd in het blad Acta Neuropathologica.

Er zijn geen behandelingen die het achteruitgaan (progressie) van mensen met MS kan stoppen. Het vinden van een behandeling die de zenuwcellen beschermt is dan ook één van de belangrijkste uitdagingen in het huidige MS-onderzoek. In dit onderzoek, onder leiding van Maarten Witte, werd het hersenmateriaal van overleden mensen met progressieve MS bestudeerd. Daarnaast werd gebruik gemaakt van een nieuw diermodel voor ontsteking van de meningen. Ze vonden dat ontsteking van de meningen een belangrijke oorzaak is van het verlies van zenuwcellen bij progressieve MS. De ontstekingscellen in de meningen produceren schadelijke stoffen die in de hersenvloeistof terechtkomen om vervolgens direct en indirect schade te berokkenen aan de zenuwcellen in de onderliggende hersenen.

Bescherming faalt

De onderzoekers toonden aan dat ontsteking van de meningen leidt tot verandering van bepaalde cellen in de hersenen, de microglia. Microglia zijn onderdeel van ons afweersysteem in de hersenen en spelen een belangrijke rol bij de bescherming van de hersenen tegen allerlei schadelijke processen. In dit onderzoek werd gevonden dat ontsteking van de meningen bij MS kan leiden tot microglia die niet langer de hersenen beschermen, wat vervolgens leidt tot het verlies van zenuwcellen.

Mechanisme ontrafelen

Vervolgonderzoek richt zich met name op het verder ontrafelen van het mechanisme waardoor ontsteking van meningen uiteindelijk leidt tot afbraak van zenuwcellen. De onderzoekers hopen daarnaast op korte termijn een aantal therapieën gericht op het remmen/stoppen van dit schadelijke mechanisme uit te proberen in geschikte ziektemodellen.

Onderzoekers

Dit onderzoek is het resultaat van een langdurige samenwerking tussen onderzoekers van het MS Centrum Amsterdam en het Imperial College London. Het onderzoek werd begeleid door Dr. Maarten Witte (Amsterdam) en Prof. Richard Reynolds (London). Het merendeel van de experimenten is uitgevoerd door de promovendi Lynn van Olst en Carla Rodriguez-Mogeda (beide Amsterdam).

Artikel

Meningeal inflammation in multiple sclerosis induces phenotypic changes in cortical microglia that differentially associate with neurodegeneration. Acta Neuropathol. 2021 Mar 29. doi: 10.1007/s00401-021-02293-4.

Dit onderzoek is gefinancierd door een beurs van de National MS Society (USA) en de programmasubsidie die het MS Centrum Amsterdam ontvangt van Stichting MS Research.

Gepubliceerd op: Tue Mar 30 12:14:00 CEST 2021