Magazine I.O.

I.O. is het magazine voor opleiders in de zorg, een uitgave van het Instituut voor onderwijs en opleiden van Amsterdam UMC, locatie VUmc.

In deze editie laten we zien hoe onderwijs een broedplaats is voor verandering. Echte veranderingen vinden alleen plaats door mensen; daar gaat onderwijs en opleiden over.

Maters en Hermsen adviseert de redactie, schrijft artikelen en doet eindredactie, en is verantwoordelijk voor artdirection en vormgeving van I.O.

Hoera! We kunnen het onderwijs weer vieren. We nemen je mee langs verschillende onderwijsontwikkelingen en initiatieven die veelal in de coronaperiode zijn ontstaan en blijvend geïntegreerd zijn met bestaande programma's. Maar ook besef kwam dat online opleiden beperkingen kent en een rem zet op creativiteit, welzijn en sociale competenties. We moeten dus vooral de goede elementen behouden.

In deze editie van I.O. lees je onder andere over: duurzame innovatie, springlab, career services en het belang van ethische reflectie.

De special Wanted! over het vinden van voldoende juiste mensen voor de zorg, een betere beloning voor zorgpersoneel en een visie op anders opleiden. Maar ook: hoe maken we het imago van de zorg aantrekkelijker en hoe zit het met geld voor opleiden?

In dit nummer lees je beschouwingen en ervaringen van collega's en prominente mensen in de zorg- en opleidingssector. O.a. Doekle Terpstra (voorzitter Commissie Werken in de Zorg), Susanne Heijmenberg (hoofdverpleegkundige IC), Annette de Jong (senior opleidingsadviseur) en Kitty Jong (FNV-vicevoorzitter) spreken zich uit.

Artsen die met beide benen in de maatschappij staan en geïnteresseerd zijn in de mens achter de patiënt. “In de maatschappij en het zorglandschap is al veel veranderd, maar het onderwijs blijft achter”, meent opleidingsdirecteur Christa Boer. Hoe kunnen we onze studenten dan beter opleiden? Het magazine IO, voor opleiders in de zorg, maakt een rondgang langs enkele betrokkenen.

En verder: ·

Wat een ervaringen dit afgelopen halfjaar. De verhalen buitelen over elkaar heen. En nog elke dag doen we als opleiders in de gezondheidszorg wat we hiervoor wellicht lange tijd niet deden: experimenteren, experimenteren, experimenteren.

En leren door gewoon maar eens te doen! Leren samenwerken in bijzondere duo’s en combinaties, sleutelen aan toekomstige opleidingstrajecten en curricula, werken met nieuwe onderwijstechnologie, afstandsleren 2.0.

De medische werkvloer is extra gevoelig voor grensoverschrijdend gedrag. Hoe komt dit en hoe zorgen we voor een veiliger opleidingsklimaat?

Er is niet één oplossing, lees je in IO, voor opleiders in de zorg. Een rondgang langs vertrouwenspersonen, psychologen, hoogleraren, coassistenten, verpleegkundigen, opleiders en artsen. 

Vier experts in interprofessioneel leren vinden dat zorgverleners nog te veel vanuit hun eigen expertise redeneren en weren. Dat moet anders. Als aankomend artsen, verpleegkundigen, paramedici en maatschappelijk werkers met, over en van elkaar leren, is dat beter voor de patient.

De zomeruitgave van IO, voor opleiders in de zorg, over dit belangwekkende onderwerp, maar ook over:
-toekomstbestendig opleiden voor de zorg
-de arts van de toekomst volgens Amir Abdelmoumen
-de interprofessionele studentenpoli polyfarmacie

Professionele ontwikkeling

Professionele ontwikkeling blijkt een veelomvattend begrip te zijn met vele facetten. Wat komt er bij kijken? Hoe kun je je professionele gedrag telkens een treetje hoger brengen? Inzicht krijgen in je houding naar patiënten en collega’s begint al tijdens de geneeskundestudie. We laten tijdens de leerlijn professionele ontwikkeling jonge studenten in de spiegel kijken om hen bewust te laten worden van het effect dat hun gedrag op anderen heeft. Het ingewikkelde van deze leerlijn is dat de ontwikkeling ook in de persoon zelf zit, in de aard van het beestje. Hoe kun je een karakter vormen of beïnvloeden?

Verder in deze uitgave:
- Wie is jouw leermeester?
- Professionals in teams geven elkaar te weinig feedback.
- 14x talentontwikkeling

'We kunnen niets meer voor u doen' is een loze boodschap. Eén van de stellingen uit de nieuwste uitgave van IO, het magazine voor opleiders in de zorg. In 2014 stelde het ministerie voor Welzijn, Volksgezondheid en Sport ruim 50 miljoen euro beschikbaar voor het Nationaal Programma Palliatieve Zorg (NPPZ).

Doel is vóór 2020 de zorg voor ongeneeslijk zieken op een hoger niveau te brengen. Hoe staat het er nu voor? In IO een overzicht aan de hand van persoonlijke visies van onder andere Clémence Ross-van Dorp, bestuursvoorzitter van Agora en Bregje Onwuteaka-Philipsen, hoogleraar levenseindeonderzoek van VUmc.

Varkenscyclus vs medisch opleiden

Hoe zorgen we tijdig voor voldoende en vooral goed opgeleide mensen? Hoe komen we uit de varkenscyclus van het medisch opleiden? In deze uitgave van IO Magazine reageren vier deskundigen op vijf stellingen. Want het is een moeilijke tijd op de arbeidsmarkt van zorg en welzijn. Na een periode van bezuinigingen en ontslagen ontstaat nu het economisch beter gaat een tekort aan personeel. Verwacht wordt dat er in 2025 zo'n 125.000 extra verpleegkundigen en verzorgenden nodig zijn.

Verder in deze uitgave:
- 15 x netwerken, over interprofessioneel samenwerken
- Interview met James Wilsdon, initiatiefnemer van de Impact Agenda
- Onderwijs in beeld: de nieuwe opleiding 'Bachelor op de werkvloer' van VUmc in samenwerking met Hogeschool Inholland

De juiste verhouding

Het beroep van verpleegkundige ziet er tegenwoordig anders uit dan enkele decennia geleden. Dat komt door de talloze, snelle veranderingen die zich binnen de zorg voltrekken. Daarom is een plan gemaakt voor vernieuwing van het beroepsprofiel. Voor de bijna 180.000 verpleegkundigen in Nederland heeft dat grote gevolgen. Hoe is de stand van zaken? En wat betekent dit voor de opleiding? In de nieuwste uitgave van I.O., het onderwijsmagazine van VUmc, een uiteenzetting van dit actuele thema.

Met demissionair minister onderwijs Jet Bussemaker, voorzitter Agenda voor de Zorg Alexander Rinnooy Kan, Katinka Rademaker, teamleider hbo verpleegkunde Hogeschool Inholland en meer.

Geneeskundestudenten hebben meer en meer behoefte aan het bewandelen van een eigen weg.
Naast de reguliere geneeskundeprogramma's bestaat een circuit aan cursussen, masterclasses en workshops, door studenten zélf ontwikkeld. Het zorgt voor volop bedrijvigheid en verrijking van het onderwijs.

In de nieuwste uitgave van I.O. Magazine lees je over deze initiatieven.

Samenwerken in de zorg neemt toe. Welke gevolgen heeft dat voor opleiden? Lees enkele inspirerende voorbeelden.

Wat is leiderschap precies? Welke rol speelt het in de zorg? En is leiderschap aan te leren? Twee deskundigen laten hun licht erover schijnen en pleiten, elk vanuit hun eigen invalshoek, voor de verdeling van leiderschapsrollen over individuen.

Begin dit jaar verscheen in Engeland een gezaghebbend adviesrapport over de verbetering van de verpleegkundeopleiding. Professor Lisa Bayliss-Pratt was nauw betrokken bij de totstandkoming. Zij is directeur Verpleegkunde bij de overheidsorganisatie Health Education England (HEE). Bayliss-Pratt schets speciaal voor het onderwijsmagazine I.O. een beeld van de 'verpleegkundige van de toekomst'. Haar visie is ook interessant voor de Nederlandse opleidingen.
Verder in dit nummer:
- De zorg verandert onder invloed van maatschappelijke, demografische en technologische ontwikkelingen in rap tempo. Hoe komen we tot een situatie waar er sprake is van zorgen dat in plaats van zorgen voor?
- Jos de Blok, directeur van Buurtzorg Nederland, en Diana Monissen, bestuursvoorzitter van het Prinses Máxima Centrum voor kinderoncologie, over maatschappelijk verantwoord ondernemen in de zorg.
- Ouderen gaan op steeds latere leeftijd naar een verzorgingshuis, waardoor hun zorgbehoefte complexer is dan voorheen. Vaak hebben ze meerdere aandoeningen tegelijk. Deze ontwikkelingen stellen nieuwe eisen aan de zorg. Essay van Linda Koopmans van het onderzoeksbureau Nivel.

Als je jaarlijks drie van de vier kandidaten voor de opleiding geneeskunde moet afwijzen, op welke gronden kun je dat het beste doen? Vanaf 2017 is loting niet meer toegestaan. Faculteiten moeten voor alle plekken studenten gaan selecteren - en niet langer voor een deel ervan, zoals nu gebruikelijk is. Deskundigen staan niet te juichen maar zien wel lichtpuntjes, zo blijkt uit een groepsgesprek met Janke Cohen-Schotanus (UMCG), Olle ten Cate (UMC Utrecht), Gerda Croiset (VUmc) en Harald Merkelbach (Maastricht University).
En verder in dit nummer:
- In 2001 begon Erasmus MC met decentrale selectie. Axel Themmen stond aan de basis hiervan. Nu geldt deze vorm van selecteren als voorbeeld voor anderen. Wat heeft selectie het Erasmus MC opgeleverd?
- Het begint met 'wat wil je later worden?', als je een jaar of zes bent. Dokter natuurlijk. Of nee, toch maar brandweerman. Hoe kiezen scholieren voor hun toekomst? Welke rol speelt het 'nest' waar ze uit komen, hoe helpt de school ze en wat doen ze zelf om erachter te komen wat ze willen gaan doen?
- Hoe geef je selectie vorm? We gaan te rade bij twee opleidingen die na een periode van loting overgingen naar selectie aan de poort: Academie Verloskunde Amsterdam Groningen (AVAG) en Fysiotherapie van de Hanzehogeschool in Groningen.

Het is voor een academisch ziekenhuis heel nuttig als specialisten en opleiders hun vertrouwde routine doorbreken, hun vaardigheden, kennis en creativiteit volledig moeten aanspreken. “Onze internisten zitten in een rouleringssysteem met een ziekenhuis op Bonaire.
Verder in dit nummer:
- Interculturele competenties ontwikkel je niet met een lijstje do's and don'ts. Dat vindt Hanneke Teekens, die zich binnen Nuffic jarenlang hard maakte voor internationalisering in het hoger onderwijs.
- Het Canadese zorgonderwijs vormt voor veel onderwijsdeskundigen hét voorbeeld bij de (her)inrichting van curricula. Geeft Canada ook het goede voorbeeld bij actuele ontwikkelingen, zoals interprofessioneel leren? Achttien vertegenwoordigers van vier Amsterdamse Health Clusters waren benieuwd en namen er een kijkje.
- Essay van Magalie Soenen, beleidsmedewerker Internationalisering, Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming, Afdeling Hoger Onderwijs en Volwassenenonderwijs over mobiliteit van studenten.